“Siz ey şarabın derin neşeleri, kim tanımaz sizleri? Kimlerin teskin edilecek bir pişmanlığı, anımsanacak bir anısı, dindirilecek bir acısı, kurulacak hayalleri varsa, onların hepsi gelip sana, asma liflerinde saklanmış olan o gizemli Tanrı’ya sığınır. İnsanın içindeki güneşin ışığıyla aydınlanan, şarabın o büyük gösterileri ne görkemlidir! İnsanın içindeki güneşin ışığıyla aydınlanan, şarabın o büyük gösterileri ne görkemlidir! İnsanın ondan devşirdiği o ikinci gençlik nasıl da hakiki ve ateşlidir! Fakat insanı şimşek gibi çarpan zevkleri ve halsiz bırakan cazibesi de aynı ölçüde korkunçtur. Lakin ey hakimler, yasa koyucular, dünyanın efendileri, mutluluğun yumuşattığı, erdem ve sağlığa kolayca kavuşma talihine sahip olan sizler, vicdanınıza ve aklınıza danışarak söyleyiniz, dehasını içkiden alan bir adamı kınayacak o amansız ruh gücü aranızda hanginizde var?

Hem şarap her zaman zaferinden emin, merhametsiz ve acımasız olmaya yemin etmiş korkunç bir güreşçi de değildir. Şarap insana benzer: onu hangi noktaya kadar takdir edeceğimizi veya küçümseyeceğimizi, nereye kadar seveceğimizi veya nefret edeceğimizi asla bilemeyiz; keza onun ne denli yüce eylemlere veya canavarca suçlara meyilli olduğunu da hiçbir zaman bilemeyiz. O halde kendimize davrandığımızdan daha insafsız davranmayalım ona, ve keza onu da kendimizle bir tutalım.

Bazen şarabın konuştuğunu duyar gibi oluyorum; yalnızca ruhların duyup anlayabileceği bir sesle özünden şöyle diyor: “ey insan, sevdiğim, camdan hapishaneme ve mantar sürgülerime rağmen sana kardeşlik dolu bir şarkı, neşe, ışık ve umut dolu bir şarkı söylemek istiyorum. Nankör değilim ben; hayatımı sana borçlu olduğumu biliyorum. Sarf ettiğin onca emeği ve sırtındaki güneşin sıcaklığına ne zamandan beri dayandığını biliyorum. Madem hayatımı sen verdin bana, ben de seni ödüllendireceğim. Borcumu sonuna kadar ödeyeceğim; çünkü ben ağır işten sonra kurumuş bir boğazın dibine inince müthiş bir neşe duyarım. Namuslu bir adamın göğsünü, o hüzünlü ve vurdumduymaz mahzenlere tercih ederim. Orası, yazgımı can atarak yaşadığım sevinçli bir mezardır. İşçinin midesinde büyük bir kargaşa çıkarırım ve oradan, görünmez merdivenlerle beynine çıkıp olağanüstü dansımı yaparım.”

…

“Şarabın kan dolaşımı üzerindeki etkisinin öylesine güçlü olduğu insanlar vardır ki bu insanların bacakları daha sağlam, kulakları daha keskin olur. Tanıdığım bir adam vardı; zayıflamış gözleri sarhoş olduğunda keskin gücüne yeniden kavuşuyordu. Şarap köstebeği kartala çeviriyordu.

Pek bilinmeyen eski bir yazar şöyle demiş: “içen adamın neşesine hiçbir şey denk olamaz, içilen şarabın verdiği neşe dışında.” Aslında şarap insanoğlunun hayatında deruni bir rol oynar, üstelik öylesine derunidir ki kimi aklı başında insanların panteist düşüncelere kapılarak şaraba bir tür kişilik atfetmelerine doğrusu hiç şaşırmam. Şarap ve insan sürekli dövüşüp sürekli barışan iki güreşçiyi andırıyor bana. Yenilen her seferinde yeneni kucaklıyor.

Kötü sarhoşlar vardır; bunlar doğuştan kötüdürler zaten. Şarap içen kötü insan iğrençleşirken, iyi insan gerçekten şahane olur.”

CHARLES BAUDELAIRE

‘ŞARABIN ŞİİRİ, ESRARIN ŞİİRİ’, CHARLES BAUDELAIRE, çeviri: ORHAN DÜZ, DEDALUS Yayınevi, Haziran 2012, 107 Sayfa.

‘Babanız neden birayı bu kadar çok seviyor diye merak ettiniz mi hiç? Geceleri uykuya dalmadan önce, babanızın neden bira içtikten sonra bazen öyle ’tuhaf’ davrandığını düşündüğünüz oldu mu? Hatta ineklerden gelmediğini gayet iyi bildiğiniz biranın nerden geldiğini merak etmiş de olabilirsiniz. İşte Gracie de bunları merak ediyordu.

Bir öğleden sonra, “Anneciğim” diye sordu Gracie, “Babamın içtiği şeyin adı ne?”

“Kahveyi mi kastediyorsun, tatlım?”

“Kahve değil. Cık! Hani o sarı ve çişe benzeyen öteki şey…”

“Gracie!”

“Sen de çiş diyorsun ama.”

“Tuvalet ihtiyacından söz ederken belki. Ama insanların içtiği içecekler hakkında böyle şeyler söylemiyorum.”

Gracie kıkırdadı. O sırada giysileri çamaşır makinesine koymakla meşgul olan annesi ona bakmadan bir tahminde bulundu : “Galiba biradan söz ediyorsun bir tanem.”

“”Hah!” diye bağırdı Gracie. “Doğru ya. Bira. Hani televizyonda sürekli gösterip durdukları şey.” Sesini kalınlaştırdı. “Lezzeti daha çok!” “Şişkinlik hissi yok!” “Lezzeti daha çok!” “Şişkinlik hissi yok!” yine kıkırdadı. “Yaşlı aptal adamlar için pepsi gibi bir şey mi?”

Moe amca bira kutusunu Gracie’ye uzattı ve işte tam da bu şekilde, babasının arkası dönükken, küçük Gracie hayatında ilk kez biradan bir yudum aldı.

“Öggh!” diye buruşturdu suratını. “Acı bu!”

“Susuzluğunu daha iyi giderir böylesi tatlım.”

“Peki, onu acı yapan şey ne Moe amca?”

“Ne mi? Biraya acılık veren şey, şerbetçiotudur.”

Gracie yine suratını buruşturdu. “Yani şerbetçiye gidip otlu bira mı alınıyor?”

“Yok, bir tanem, bira şerbetçiden alınmaz. Otlu bira diye bir şey de yoktur. Şerbetçiotu en katı vejetaryenlerin bile yemediği tuhaf bir bitkidir. Çiftçiler bu bitkinini çiçeklerini kurutup toz haline getirirler ve adına “şerbetçiotu” derler. Ha bir de şu var: yalnızca dişi çiçekler bira yapımında kullanılır. Erkeklerin onu bu kadar çekici bulmasının nedeni belki de budur. Çiftleşme dürtüsü yani.”

“Moe!”

Amca, Gracie’nin babasını hiç takmadan devam etti: “En sonunda” dedi, “Bira yapımcıları şerbetçiotunu alıp maya, arpa ve suyla karıştırdığında ve bu karışımı mayalanmaya, yani fermantasyon yoluyla çürümeye bıraktıklarında işçilerin coşkusuyla öyle gazlı, altın parıltısıyla öyle görkemli, şeytan tüyü varmışçasına öyle baştan çıkarıcı ve öyle mükemmel bir ferahlatıcı iksir çıkar ki ortaya, ruhunu ele geçirip insanı tüy gibi hafifi bir ortamın içine itiverir. Orada, Baudelaire’nin deyişiyle, tüm insan dürtüleri havada uçup birbirine karışır.”

“Çocuğa saçma sapan şeyler anlatmayı bırak. O daha beş yaşında.”

“Altı sayılır” diye şakıdı Gracie.

“İtalya’da ve Fransa’da, Gracie’nin yaşındaki çocuklar bir yere girip bira ısmarlayabiliyor ve alabiliyorlar.”

“Öyle mi! O halde o insanlar kafadan hasta!”

“Belki de; ama onların ülkesinde alkolle ilgili sorunlar, güvenli ve aklı başında Amerika’dakinden çok daha az…”

TOM ROBBINS

“B, BİRA” TOM ROBBINS, Çeviri: AYSUN BABACAN, AYRINTI Yayınları, 2011, 102 sayfa…