‘sabah beş gibiydi sanırım uyandığımda.. uykusuzluğa mahkumum.. ortalama üç, üç bucuk saat bölük pörçük uyurum herkes bilir..

uyandım.. açık olan televizyonu kapadım.. bilgisayarı açtım, gittim mide hapımı içtim.. maillere bakayım dedim.. onlarca mail arasında okuduğum ilk mail ‘tanju berk’ adlı kardeşimizin oldu.. kısa filmlerinden birini izlememizi, yorum yapmamızı istiyordu : eski koltuklar..

okur okumaz diğer mailleri okumadan ‘eski koltuklar’ filmini açtım..

izledim..

dann diye bir kaya düştü üzerime, daha da derine gömüldüm..

uzandığım yerden bir kez daha basla tuşuna bastım..

izledim..

tekrar izledim..

filmin esinlenildiği sevgili ersin karabulut’un çizgi öyküsünü hatırlamaya çalıştım.. sonra tekrar döndüm filmi izledim..

her izleyişimde on iki kusur dakikalık filme daha da bağlandım.. oyunculuklar çok başarılıydı.. kurgu çok güzeldi.. tek takıldığım filmin başlangıç jeneriğiydi.. daha iyi olabilirdi diye düşündüm.. onun dışında on numara bir film çıkarmış tanju kardeşimiz ve ekibi..

filmin konusundan sadece biraz kesit vereyim.. dünyada hayat zor koşullarda yaşanmaktadır.. devletler nüfus planlaması kapsamında ya da belki de ekonomik nedenlerle (zaten ikisi birbirini direk etkiler) artık ailelerden doğuracakları her çocuk ve öngörecekleri yaşam biçimi ve süresi için yaşam vergisi almaktadır.. işte filmdeki çiftimiz ellerindeki kısıtlı imkanlarla bir çocuk sahibi olmaya karar verirler.. küçük erhan’ımız doğar ve film akar..

ben hiçbir zaman roman, çizgi öykü filanın aslıyla çekilen filmi ya da çizgi filmi, animeyi vs karşılaştırmam , karşılaştırma zevzekliğinde bulunmam.. çünkü roman, hikaye veya çizgi öykü ayrı anlatım tarzları olan ayrı ayrı sanat dalları.. ayrıca her insanin düşünme, hayal etme tarzı farklıdır.. kaldı ki herhangi bir filmi çekenle, izleyen her kişinin bazen anladıkları da farklı olabiliyor izlediklerinde.. örneğin edebiyattan benim ecinnilere bakış açımla sizlerinki veya bir başkasının ki bambaşka olur değil mi.. bu yüzden ‘germinal’in filmine küfür edenlerle aşağılayanlara, ‘anayurt oteli’ için ‘ııhıh olmamış’, ‘gölgesizler’ için ‘çok yavan kalmış’ diyenlere sadece gülümsüyorum..

tanju kardeşimizin ellerine, beynine, yüreğine sağlık bize bu filmi kazandırdığı için.. bence bu sene izlediğim en güzel yapımlardan birisi.. tüm ekibinin yüreklerine sağlık.. ‘erhan’ adlı küçük çocuğu oynayan ‘bertan demet ceylan’ gerçekten müthiş bir oyunculuk çıkarmış.. sanki ‘truffaut’ ustamın filmlerinden çıkmış gelmiş gibiydi.. diğer oyunculuklar da iyiydi.. anne ve nüfus memurunu oynayan arkadaşlarımız da gerçekten yaşayarak oynamışlar rollerini.. memur rolündeki ‘beyti engin’ büyük oyuncudur benim gözümde her zaman..  anne rolündeki ‘gökcan gökmen’ de etkileyici bir oyun çıkarmış her şeyiyle hissetmiş ve hissettirmiş rolünü.. baba rolündeki ‘hakan ka’ ise her zamanki gibi oyunculuğunu döktürmüş.. ama anne karakteri daha baskın çıkmış filmin havasını yansıtmada..

kısa film yürek, cesaret isteyen bir alan.. tanju kardeşimiz ekibiyle birlikte çok iyi bir iş çıkarmış.. bize bu filmi haber verdiği için de kendisine teşekkür ederiz.. inanın nereye yetişeceğimizi bilmiyoruz.. bazen bazı yerlere ulaşmamız mümkün olmuyor fakat böyle güzel insanlar bize haber verince nokta atışı yapıp güzel keşiflerde bulunup değerlendirmelerde bulunuyoruz..

ersin karabulut’un öyküsünün de tabii ki ayrı bir etkileyiciliği, özgünlüğü var.. öyküye ve filme abartı ya da fantezi diyenlere sadece dünyaya bakmalarını istiyorum.. cinnet bir dünyada yaşıyoruz.. dünya top yekun bir cinnet hali yaşıyor.. ne ersin’in öyküsü ne de tanju’nun filmi abartıdır..

‘çocuğunuzun son kullanma tarihini kendinizin belirlediği bir dünya’ tasviri abartı mı sizce.. hayır.. bu film dünyaya güzel bir ayna tutuyor..

sadece size birkaç örnek vereyim, kusarak kendinize gelin ve tanju’nun filmini tekrar izleyin..

sadece üç dört haberden örneklerim.. yakın zamanlara ait.. birincisi adana’nın bir ilçesinden.. daha geçen hafta gazete ve televizyon haberlerine konu olan bir olay.. sulama yapan bazı tarım işçileri bir borudan su gelmediğini fark edince yaklaşık on santim çapındaki boruyu tıkandıklarına inandıkları yerden kesiyorlar..

ve ne mi görüyorlar : yeni doğmuş bir bebek cesedi..

kustunuz mu..

ben yazarken de kustum..

gün içinde her aklıma gelişinde de içimde kabaran bir öfkeyle kusuyorum.. nasıl bir şeyler yiyebilecek misiniz uzun bir süre.. bu olayı unutabilecek misiniz.. dileyene haberin linklerini gönderebilirim gerçekliğiyle yüzleşmek isteyen varsa..

evet bu yeni doğmuş bebeyi o sulama borusuna atanlar aramızda yaşayan yaratıklar.. tüylerim diken diken oluyor olay ve gazetedeki fotoğraf aklıma geldikçe..

sarı bir boru..

küçücük..

ah bebem seni oraya nasıl atarlar..

nasıl yürekleri var bu yaratıkların.. hiç mi sızlamaz.. hiç mi yanmaz..

insanlığın iflas ettiğinin en büyük delili oldun sen bebem..

seni oraya atanların yatacak toprağı olmaz umarım..

ikinci olay ise hatırladığım kadarıyla istanbul’da meydana geliyor.. hani eskiden insanlar bebeklerini cami avlusuna bırakırlardı ya.. ya da evlerin kapılarına bırakıp zile basıp kaçarlardı.. ama istanbul’da bazı mahluklar yeni doğmuş bir bebeyi bir çantanın içine koyup bir arabanın altına koymuşlar.. arabanın gariban sahibi gelmiş ters taraftan kapısını açmış, çalıştırmış ve hareket edince bir şeyin üzerinden geçtiğini fark etmiş.. inmiş, durmuş, çantayı açıp bakmış ve yığılıp kalmış açtığı çantanın içindekini görünce..

ölün be insanlık ölün..

gözlerinizden fışkırmıyor mu yaşlar bunları okuyunca ya da duyunca..

ölün ve terk edin bu dünyayı ey ruhsuz vicdansız insanlık..

geberin..

son ses ‘andrea bauer’ çalıyor.. çellonun telleri titrerken ruhum tepeden tırnağa korkuyor.. kendim için değil korkum, gözlerimden yaşlar fışkırırken tüm bebekler ve çocuklar için korkuyorum..

ey insanlar uzak durun çocuklardan..

uzak durun..

uzak..

daha fazla anlatacaktım ama ben de hal kalmadı yazarken..

yazarken yıkıldım tekrar tekrar..

nasıl vicdansızlıktır bu kardeşim.. bana kim anlatmak ister.. faşizmin her türlüsüyle yeniden cirit atmaya başladığı bugünlerde tanju berk’in kısa filmi bizlere ayna tutuyor.. kafalarınızı sabitleyip ekrandan gözünüzü kaçırmadan ve gözlerinizi kapatmadan izleyin ‘eski koltuklar’ filmini.. yüreğiniz yetiyorsa.. ha sakın yanlış anlamayın filmde kan vahşet bir şey yok.. ilginç bir öykü.. güzel bir kurgu.. güzel oyunculuklar ve işte ‘eski koltuklar..’

filmi youtube’dan izleyebilirsiniz, youtube’un arama motoruna ‘eski koltuklar’ ve ‘tanju berk’ yazarsanız filme ulaşabilirsiniz.. ayrıca aynı yerden tanju berk’in diğer kısa filmi ‘inside the door’ filmini de izledim.. bence güzel bir korku gerilim filminin öncülü olmuş film.. vaktiniz varsa bu kısa filmi de izleyin.. tanju berk’in ilerde çekeceği güzel filmlerin sinyallerini veriyor bu filmler.. tekrar kendisine ve ekibine teşekkür ediyoruz.. yüreklerine sağlık..

aynanızla kalın..’

Crockett..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ESKİ KOLTUKLAR.. 

 

Eser : ERSİN KARABULUT

 

Yönetmen : TANJU BERK

 

Uyarlama Senaryo : TANJU BERK

 

Yapımcı : TANJU BERK , İSMET ÇAYLI

 

Görüntü Yönetmeni : SERDAR ÜNLÜTÜRK

 

Uygulayıcı Yapımcı :  NAFİZ ÇAYLI, ASLI BERK

 

Oyuncular :

 

Küçük Çocuk Erhan : BERTAN DEMET CEYLAN

 

Anne : GÖKCAN GÖKMEN

 

Baba : HAKAN KA

 

Memur : BEYTİ ENGİN

 

Öğretmen : MEHMET ÇAYLI

 

Sanat Yönetmeni : HÜLYA KELEŞ

 

Ses : BAYCAN AKÇAYÜZ

 

Işık : KUBİLAY ÖZOĞLU, NEJAT UĞURLU

 

Müzik : YİĞİT DENİZCİ

 

Kurgu : ŞENNUR BAYKUT

 

Prodüksiyon : ÇAĞKAN ÇAYLI ,  MUSTAFA ACAR

 

Afiş Tasarım : ÖZKAN ALGÜL

 

Makyöz : AZNİV SIRMA  VARJABEFYAN

 

Kamera Asistanı : FIRAT ÖZBİR, CUMHUR AKSU

 

Set Fotoğrafları : ÖZKAN ALGÜL

 

Çeviri : EDA ÇAYLI

 

Işık Kamyonu : İSMAİL SÜRMELİ

 

Jeneratör :  ATİLLA ŞENGÜL

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘ken loach yine yapmış yapacağını.. ‘route irish – tehlikeli yol’ filminde her zaman ki akıcılığını ve kendini seyrettirme başarısını yakalıyor usta yönetmen.. güncel siyasal konulardan , çok vurucu hikayeler çıkarmayı her zaman başaran ustamız , 2010 yapımı son filminde bu kez kamerasını ırak ekseninde yaşanan kirli emperyalist savaşın işgalci ülkelerin kendi topraklarına yansımalarından yola çıkıyor.. çok uluslu şirketlerin kar eksenli ve insana yaşam şansı tanımayan artık apaçık olmuş planlarını gözler önüne seriyor..

liverpool da yaşayan ‘fergus’ ve ‘frankie’ birbirlerini çok seven , çocukluktan beri birlikte büyüyüp , değişik işlerde çalışan iki arkadaştır.. değişik ülkelerde geçen askerlik maceralarından sonra şimdi ise uluslararası özel şirketlerin ırak’ta iş yapan çalışanlarını , bazen de oralara giden patronlarını korumakla görevli paralı asker olmuşlardır özel bir güvenlik şirketinde.. ayrıca gerektiğinde bu şirketlerin önüne çıkan engelleri illegal yollarla ya da ayan beyan herkesin önünde ortadan kaldırıp yok etmektedirler.. bu paralı asker gurubundan bazıları çoğu zaman delirmiş kovboylar gibi ırak kentlerini hallaç pamuğu gibi atmaktadırlar.. önlerine geleni vuran , öldüren , sakat bırakan bu paralı askerler öyle ki bazen kendi arkadaşları tarafından bile tepkiyle karşılanmaktadır..

‘fergus’ , ‘franki’den önce ırak’a gitmiş ve orada çalışmaktadır.. çok para ve güzel yaşam hayalleriyle bu tehlikeli işe girmiştir. ingiltere’ye bir iş için döndüğünde ‘fergus’ , ‘frankie’ye de mutlaka kendisiyle ırak’a gitmesi için teklif yapar.. kazandığı miktar çok caziptir.. bunu ‘frankie’ye söyleyince ‘frankie’ düşünmeden ırak’a gitmeyi kabul eder.. bir nevi ırak’a gitmesine durup dururken ‘fergus’ sebep olur..

ikisi birlikte ırak’ta kelle koltukta para kazanmaya çalışırlar.. ‘fergus’un ingiltere’deki bir tatili sırasında ‘frankie’ şüpheli bir şekilde ırak’ın bağdat kentinde yeşil bölge olarak adlandırılan bölgeye çok yakın ‘route irish’ adlı bir yolda öldürülür..

‘fergus’ bu ölümü şüpheli bulur çünkü arkadaşı böyle bir pusuya düşecek kadar tecrübesiz değildir.. ‘fergus’ bu ölümün arkasında dönen olayları ve sorumluları bulmak için canı pahasına mücadele etmeye başlar.. bu sırada tanıştığı ıraklı sanatçı harim (kuzey ıraklı kürt sanatçı talip resul canlandırıyor bu karakteri) kendisine çok yardım eder.. yavaş yavaş sır perdesini aralayan ‘fergus’ bu sırada ‘frankie’nin kız arkadaşıyla da yakınlaşır..

ken loach yine sıra dışı bir öyküyle karşımızda.. sıradan , klişe senaryolardan her zaman uzak duran ken loach bu sefer savaşın yansımalarını işgalcilerin ülkelerinde kamerasıyla arıyor.. kendisini her zaman izlettirmeyi başaran filmler yapan ve sakin bir tempoyla akıp giden ‘ken loach filmleri’ son iki filmdir (looking for eric ve route irish) tempoyu da hayli yükseltmiş durumda.. ülke ve özgürlük (land and freedom) adlı filminden beri aksiyon ve savaş sahnelerinin en yüksek olduğu filmi bu ken loach’un.. tempolu bir film olmasına rağmen duygusal yönden de kuvvetli bir yapısı var filmin.. sevgi , aşk , dostluk , barış , intikam gibi duygular filmin her anında kendisini hissettiriyor.. en sert sahnelerde bile gözlerinizden yaşlar akabiliyor..

filmin açılışı bana ‘land and freedom’un açılışını andırdı.. vapur sahnelerinin ise duygusal yönden hayli yüksek bir atmosferi ve vuruculuğu vardı..

ken loach usta , benim sinema sevgimi doruğa çıkaran yönetmendir.. ağzım açık izlerim filmlerini.. onlarca kez izlediğim filmlerini sanki ilk defa izliyormuşum gibi izlerim heyecanla..

politik tercihleri nedeniyle bazı sol kesimlerce devamlı mesnetsiz ve sinemasal yönden içi boş iddialarla eleştirilip , yerin dibine batırılsa da ken loach onlara inat her zaman onların ulaşamayacağı kadar yükseklerde ve en iyiler arasında yer aldı ve yer alacak..

stalinist solun karın ağrısı olan ‘land and freedom’ ispanya dramını on yıllar sonra tekrar bu kesimlerin yüzüne vurunca acımadan eleştirilmişti.. ama ken loach , ‘land freedom’dan sonra koparılan fırtınalara , iftiralara , boş eleştirilere aldırmadan film yapmaya devam etti ve her zaman avrupa’nın en iyisi oldu..

işte yine bu filmiyle (route irish) ken loach delirmiş dünyanın insanlığını unutmuş yaşayanlarına nefessiz bırakacak yumrukları salvolar halinde savuruyor..

kanada’nın toronto kentinde ‘route irish’ filminin gösterimi öncesinde yaptığı konuşmada ken loach şöyle diyordu : ‘ırak’taki yasadışı savaş ingiltere ve abd hükümetleri için bir utanç kaynağıdır ve oradaki tüm direnişçiler birer kahramandır.. kanadalılar kesinlikle bu cesur ve prensipli insanlara destek olmakta haklılar..’ işte ken loach bu kadar keskin bir söylemle yine zalimleri teşhir edip , tüm dünyayı mazlumların yanında olmaya çağırmaktadır bu filmiyle..

temposu ve çekimleriyle on numara olan filmde ki oyunculuk da en üst seviyede.. özellikle başroldeki ‘john bishop’ , ‘mark womack’in performansı hayranlık uyandırırken , ıraklı kürt oyuncu ‘talip resul’ oyunculuğunun yanı sıra filmde saz çalıp seslendirdiği şarkıyla da yürekleri dağlıyor..

yönetmen : ken loach

senaryo : paul laverty

müzik : george fenton

görüntü yönetmeni : chris menges

kurgu : jonathan morris

oyuncular : john bishop , mark womack , andrea lowe , trewor williams , stephen lord , talip resul..

yapım yılı : 2010

süre : 109 dakika..

ülkemizde daha önce birkaç film festivalinde gösterilen ‘route irish’ filmi eğer bir değişiklik olmazsa 17 haziran’da türkiye’de sinemalarda gösterime girecek..

kaçırılmaması gereken bir sevgi , dostluk ve kardeşlik destanı olan bu filmi mutlaka izleyin derim.. çıldırmış  dünyada yaşanan katliamlarla , insanlık suçlarıyla tekrar yüzleşmek ve bu yüzleşmeyle birlikte düşen gardımızın üstünden acıyı en çok hissettiğimiz yerlerimize sağlam yumruklar alarak kendimize gelmek ve insan olduğumuzu hatırlamak için güzel bir fırsat..

sinemayla ve gülüşünüzle kalın..’

‘Crockett..’

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘bir artı bir , bir eder mi..’

 son zamanlarda izlediğim filmler o kadar iyi filmler oluyorlar ki acaba diyorum sinema sanatı çok mu gelişti ve sadece iyi yönetmenler ve iyi yapıtlar mı fırsat buluyor kendilerine diyorum kendi kendime ya da tesadüf oluyor hep güzel ve sağlam filmlere denk geliyorum.. bilmiyorum artık..

uzun zaman önce ismini duyduğum ancak beş altı gün önce izleyebildiğim ‘incendies – içimdeki yangın’ adlı müthiş ve müthiş olduğu kadar sarsıcı bir filmin etkisindeyim günlerdir.. ilk izlemeye başladığımda yarısında bıraktım , dayanamadım çünkü.. ezildim ağırlığı altında.. ancak kırkıncı dakikalarındaki bir sahnede nefesimin kesildiğini hissettim , kapattım filmi ve dışarı attım kendimi.. geceleyin tekrar başladım izlemeye..

izledim.. izledim.. boğazım kurudu , göğsüm daraldı , kalbim yerinden fırlayacakmış gibi oldu.. hele filmin doruğa ulaştığı sahnelerden birisi var ki orada başrol oyuncusuyla gırtlağımdan çığlık , nefes karışımı bir ses çıktı.. kalbim o anda durdu belki de..

çok hikayeler , yaşanmışlıklar dinledim , okudum , izledim , gördüm , yaşadım.. ama böylesine bir acıya , trajediye rastlamadım.. acı , ızdırap , zulüm , işkence , savaş , ayrılık , aşk , düşmanlık.. bir filmde bu kadar hikaye nasıl anlatılır demeyin ve cesaretinizi toplayıp bu filmle yüzleşin..

fazla bir şey yazmayacağım film hakkında şimdilik.. içimde büyüteceğim bu filmi ve bir gün yazacağım..

‘içimdeki yangın – incendies..’

yönetmen  denis villeneuve , lübnan asıllı quebec’li yazar ‘wajdi mouavad’ın aynı adlı oyunundan uyarlanan bu filmde başrolleri ‘lubna azabal , mélissa désormeaux-poulin , maxim gaudette’ oynuyor..

ortadoğudan bir hikaye.. geçmiş ve şimdiki zamanda bir arayış hikayesi..

‘jeanne ve simon marwan’ kardeşler anneleri ‘nawal marwan’ın ölümünden sonra hem annelerinin son vasiyetlerini yerine getirmek hem de kendi köklerini araştırmak üzere ortadoğu’ya doğru yola çıkarlar..

izlerken insan olduğumdan utandım.. utanıyorum.. ve utanacağım..

geçmeyecek , silinmeyecek , unutulmayacak bir utanç..

insan olma utancı..

‘bir artı bir , bir eder mi..’ – bu replik ve günlerdir içimde kendime ve tüm dünyaya , tüm insanlığa karşı kabaran bir kusma isteği.. bunu bile beceremiyorum içime kusuyorum ve düşünürken diyorum ki insan kökü kurutulması gereken bir canlı..

kendimizi ne güzel avutuyoruz ve ne güzel oynuyoruz rollerimizi..

insanlık yarılmış , çatlamış , insanlık kör bir bıçak gibi  kendisinin üzerine çökmüş kendi kendini boğazlıyor..

aynalara bakamıyorum artık..

kusma hissi başımı döndürüyor..

bir artı bir , bir eder mi..

Crockett..

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

filmden unutulmaz replikler :

 

‘şemseddin : – nihad yetenekli bir çocuktu.. kısa zamanda müthiş bir savaşçı oldu.. fakat annesini bulmak istedi.. aylarca onu aradı.. sonra nihad ne gördü veya ne ne duydu bilmiyorum.. o sıralar yaşanan deli bir savaştı.. bir süre sonra beni görmeye geldi.. bendne şehitlik için izin istedi.. böylece arayıp da bulamadığı annesi her yerde , ülkenin bütün duvarlarında nihad’ın resmini görebilecekti..’ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘simon : – bir artı bir iki eder..

jeanne : – ne..

simon : – bir artı bir iki eder , bir etmez..

jeanne : – hey ateşin var..

simon : jeanne.. bir artı bir , bir eder mi..’