Archive for Ocak, 2012

Absürd Ayı

Çok değil bundan üç-beş yıl önce, bizim semte komşu semtlerden birinde, kendini balon sanan kesegözlü japon balığımı arıyordum. Zavallı balık, varoluşunu sorguladığı huzursuz bir gecede, endişesini azaltmak için ağzını öyle çok açıp kapamıştı ki, sabahın ilk ışıklarıyla bir balon gibi havalanıp, mutfağın açık penceresinden dışarı uçmuştu. 

Gideyazarken suyun üzerine hava kabarcıklarıyla, “Beni bul!” diye yazmıştı. Giyinip hemen evden çıktım. Yokuş aşağı koştum, koştum, koştum… Ciğerlerim tıkanmıştı. İç tabi o kadar sigarayı, pof pof pof, olacağı buydu. Bir ara durup, kendime acıyasım geldi. Anında aklıma, tarafımdan bulunmayı bekleyen kesegözlü balığımın çaresizliği düştü. Vazgeçtim sızlanmaktan, tekrar koşmaya başladım. Gözlerim gökyüzünde, komşu semtin sınırlarına vardım.

Çok yorulmuş, terden sırılsıklam olmuştum. Ellerim diz kapaklarımda, iki büklüm nefesimin düzelmesini beklerken, birden yıllardır tanıdığım o çaresizlik hissi, göğsümü iki eliyle kavradı. Tıkandım. Gözlerim yaşardı. Ağlamadım, ama kalbimin boynu büküldü. Orada öyle, salak salak “n’apcağını” bilemeden salınırken, karşımda gözlükleri burnunun üzerine inmiş bir ayı belirdi: “Evladım, burası neresi?”

Şaşkınlıktan, küçük dilimi yutayazdım. “Nasıl ya?” dedim kendime, kafam karıştı, kafam illa ki çok karıştı. Ayı bilge tabi, halinden belliydi halden anladığı:

–      Sen hiç konuşan ayı görmedin herhalde, hı?

–      Yok valla, nerede göreyim. İnsanlara göre ayılar konuşamazlar ki… Bir diliniz varsa bile bize bilinir değil. En azından öyle varsayılır…Tabi sen bunu çürütmüş oldun şimdi.

–      Ha ha ha! Takma kafana. Çingeneler’den öğrendim sizin gibi konuşmayı. Hem biliyor musun, Artvin’den geliyorum ben. Orada yıllarca, bir Çingene boyu olan Lomlar’la iç içe yaşadım. Sen kaç yaşındasın?

–      30.

–      Ha bak işte, sen çocukluğunda mutlaka görmüşsündür, oynayan, hamamda bayılan kadın taklidi yapan ayıları. Görmedin mi yoksa?

–      Gördüm, görmez olur muyum? Ama sonra gittiler… Ayı oynatan Çingeneler, eski terlik veya plastik kap karşılığı horoz şeker veren eskiciler, mahalle aralarında dolaşıp geçimini sağlayan ne kadar zanaatkar, küçük satıcı varsa hepsi gittiler. N’oldu onlara, haberin var mı?

–      Uzun hikaye. Buralarda oturabileceğimiz bir yer var mı?

İlk defa bir ayıyla hem de görmüş geçirmiş bir ayıyla hasbihal ediyordum. Kesegözlü balığım çoktan aklımdan uçup gitmişti. Köşede, on iki metrekarelik bir çay ocağı vardı. Bilge ayıyla gittik, masalardan birine oturduk, iki çay söyledik. Bilge ayı, önce masa örtüsünün kenarıyla gözlük camlarını temizledi. Sonra usulca anlatmaya başladı:

“Lom bir ailenin yanında yaşamaya başladığımda çok ufaktım. Beni bizim oranın ormanlarından birinde bulmuşlar. Yalnız başıma bir ağacın altında oturuyormuşum. Etrafta kimse yokmuş. Ailemin olmadığını düşünüp, beni de yanlarına alarak şehre dönmüşler. Bu aile o zamanlar, bahsettiğim yıllar 1970’ler, hem elekçilik hem de ayı oynatıcılığı yapıyordu. Şehirde, çoğunluk Lomlar’ın ikamet ettiği bir mahallede yaşıyorlardı. Zaten Çingeneler’in genel özelliklerinden biridir bu. Kapalı bir toplulukturlar. Gacolarla, yani diğerleriyle, alışveriş dışında bir ilişkileri yoktur. Sonra değişti bu durum tabi. Neyse… Elek yapıp, köy köy geziyorlardı grup olarak. Gittikleri yerlerde elekleri satıp, karşılığında paradan çok, un, bulgur, şeker vs. alıyorlardı. Bu şekilde geçimlerini sağlıyorlardı. Çingeneler tok gözlü insanlardır. İnanma sen anlatılanlara. En azından yeryüzünde kapitalizme, modernleşmeyip geleneksel dokusunu koruyarak en uzun süre direnen halklardan olmuşlardır. Biriktirmezler, günlerinin çoğunu başkalarının işinde çalışıp tüketmezler, yaşamları ne kadar zorluk ve acı ile dolu olsa da, hep mutludurlar. Onlar, neşeyle, dansla ve birbirinden keyifli ezgileriyle direnirler hayatın ayazına. Neyse… 1980’lere kadar durum iyiydi. Yanlarında mesleğimle ilgili bayağı bir şey öğrendim. Ben de aileden biriydim. Hiç bir zaman farklı/dışarıdan biri gibi hissetmedim. 80li yıllarla birlikte, küreselleşme ve teknolojik gelişmelerin etkisiyle, çoğunluk el zanaatlarıyla geçinen Çingeneler’in çoğu işsiz kaldılar. Hep geçimlik düzeyde yaşadıkları için öncesinde eğitim yaygın değildi. Bu sebepten çoğunluk okuma yazma bilmiyorlardı. Böylece, el emekleri pazarda karşılık bulamayınca, nitelikli işlere de giremediler. Ya hamallık ya mevsimlik işçilik yaptılar ya da apartman yıkayıp başkalarının evlerini temizlediler. Sonuçta, iyi eğitim almış rol modelleri de yoktu etrafta. Yırtmış birileri var idiyse de, gacolar tarafından dışlanmamak için kimliklerini gizliyorlardı. Şimdilerde takip ediyorum, yeni yeni onlar da modernleşiyorlar. Yeni dünya düzeni işte, neo-liberalizm kapalı hiçbir kapı istemiyor. Orada burada tek başına duran toplumsal adaları, entegrasyon masalıyla asimile ediyor.

–      Biliyorum haberim var. Çok acı değil mi? Yeryüzünde nefes alıp verebileceğin tek bir insan topluluğunun kalmaması. Herkes giderek daha fazla birbirine benziyor. Sen ne yaptın peki sonra? Yıllar oldu sokaklarda tek bir ayı oynatıcısı görmedim…

–      Ne yapacağım, 2000 yılına kadar ailece direndik. Sonra baktık olmuyor, bizimkiler İstanbul’a, oradaki Rom-Çingeneler’in mahallelerinden birine göç etmeye karar verdiler. Bana da ısrar ettiler; ancak istemedim. Artvin’den, doğduğum topraklardan kopma fikri içimi acıttı. Zaten yeterince yarılmış, doğama yabancılaşmıştım. Buna bir de büyük şehrin huzursuzluğunu ekleyemezdim. Kendi yoluma gitmeye karar verdim. Ormana dönecektim. Kendime bir mağara bulup, ashab-ı kehf gibi, kalbimi dışımdaki dünyanın yüzünden öteye, içime çevirecektim. Bizimkilerle vedalaşıp, yanıma tüm kutsal kitapları aldım. Okuma-yazmayı sonradan kaymakam çıkan; ancak dediğim gibi ayrımcılık korkusu ile kendini gizleyen komşunun oğlu Ferit’ten öğrenmiştim. En çok Tanrı’yı merak ediyordum. Kitaplardaki simgesel dilin şifresini, içimdeki denizden çıkardığım incilerle çözecektim. Bunu da en yalın biçimde, doğada gerçekleştirebilirdim. Neyse, vedalaştıktan sonra uzun bir süre yürüdüm. Sonunda Şavşat yakınlarında bir ormana sığındım. Dışarıda geçen bir-iki geceden sonra, girişini örten çalılardan terk edilmiş olduğu belli olan bir mağara buldum ve orayı kendime yuva yaptım. Tam da senin yaşındaydım bunları yaptığımda.

–      Doğana dönmek zor olmadı mı? Son kertede sen doğasına yabancılaşmış bir ayısın. O çelişkiyi bertaraf etmek sancılı olmuştur?

–      Öyle. Kimse bu işlerin kolay olduğunu söyleyemez. Ancak ne var biliyor musun? Bilinç sahibi olmak sahibine onulmaz bir yük yüklüyor. Değişen/geçip giden/helak olan milyonlarca şey arasında değişmeyecek/geçip gitmeyecek/baki kalacak olanı aramak, bulamayacağını bile bile gaybi yürüyüşünde ısrar etmek, bence bana bahşedilmiş bu bilinç nimeti için şükretmemin yolu buydu. Acım derinleştikçe şifam çoğalıyordu. Doğamla, bana yüklenenlerle çatışmam, evet çok zor oldu; ancak şimdi iyiyim. Kendimi tamamlanmış, tek ve biricik bir bütün olarak hissediyorum.

–      Kırk yaş civarı yakaladın bu hali o zaman?

–      Yaklaşık. Zaten 40 yaş zirvedir. Oldun oldun, olamadın boşver git kendini sok münasip bir deliğe. Bu işler zor evladım. Oluş, bambaşka bir hikaye. Bilinçaltında ne kadar kapalı kutu varsa açman gerekiyor. Tabi, farkında olabildiğin kadarını. Bak şimdi kendimi ölmeye gerçekten hazır hissediyorum. Ölebilirim; çünkü ben öleli zaten iyi-kötü bir zaman oldu. Bakma sen, çoğu ölmez sadece telef olur. Unutma sen buradasın; çünkü tamamlanmalı, beynine kat kat dokudukları zarları yırtmalısın. Çok didaktik oldum di mi?

–      Boşver, sen herhangi biri değilsin. Basbayağı konuşan, düşünen hatta seyr-ü süluk yaşayan derviş bir ayısın. Kahve içer misin?

–      Sağol evlat almayayım. Sen napıyordun benle karşılaştığında?

–      Ben mi, napıcam, açık penceremden balon olup uçan kesegözlü balığımı arıyordum. Sahi napıyordur şimdi?

–      Sen de az absürd değilmişsin. Hadi kalk da aramaya devam et zavallıyı!

–      Sen? İstersen bize gel?

–      Yok, yürünecek yolum var daha. Hadi tutma beni, kal sağlıcakla.

–      Hoşça kal…

Ayıdan ayrıldıktan sonra içim sıkılmış, balığımı aramaktan vazgeçmiştim. “Belki o da kendi yolcuğuna çıkmıştır” diye düşünüp, kendi yoluma gitmeye karar verdim. İşte o an ilk defa, bana fısıldayan gölgemle göz göze geldim: “Absürdmüş! Karşımda insan mı ayı mı ne idüğü belirsiz bir oluşla duruyor, bir de kalkmış bana absürd diyor. Absürd senin yarılmış bilincindir!”

‘İbn-i Zerabi’

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Fotoğraf : Andy Prokh..)

Yanık…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+1=1

Acının evrensel tarihine uzanan bir kesitten canlı bir drama şahitlik etmemiz için bu yıl Devlet Tiyatrolarında sahnelenen bir oyundan bahsetmek istiyorum size.

Yanık…

Lübnan’da yaşanan bir iç savaşın gölgesinde geçen,  bir kadının hikayesi.

Bazı gerçeklerin karşısında insanları bekleyen sessizliğin, olağan bütün kuramlardan uzakta, bir artı bir eşitliğinin diğer tarafındaki yalnızlığın ve tekliğin hikayesi. Çocukluğun, ilk aşkla gelen kaybedişin, arayışın, savaşın tüm soğukluğunu ruhunun iliklerine kadar hissettiği koca bir hayatın sırrı döküldüğünde susan bir kadının hikayesi bu.

Her şeye rağmen ‘’Birlikte olduğumuz sürece her şey yolunda’’ demekten hiç vazgeçmeyen Neval’ in hikayesi.

Ve bu hikayenin peşine düşmüş ikiz çocukları : Janine ve Simon.

Bu yıl devlet tiyatrosunda izlediğim en etkileyici oyun oldu ‘’Yanık’’.  Wadji Mouawad ‘ın yazdığı, Cem Emüler’ in çevirisini yaptığı baş döndürücü bir kurgu ve yerinde oyunculuklarla  görülmeye değer bir oyun.

Gerçek bir duygu gelip çarpsın, sarssın istiyorsanız biraz,  mutlaka izleyin derim.

Biletler için  link : http://www.mybilet.com/dtgm.php?eventcity=2

Barışa olan  umudunuzla kalın…

‘Öteki’

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“İnsanlık şimdi başı kesilmiş bir tavuk gibi oradan oraya kan saçarak koşuyor.” – Yanık

(oyunun filmiyle ilgili : https://www.aylakadamiz.com/archives/6082)

“soluk alıp verir gibi çekerim : sonsuzluk ve bir gün..”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

gabrielle schulz : son filminiz “sonsuzluk ve bir gün” daha öncekilerden daha duygusal ve şahsi.. bu film bir otobiyografi mi..

theo angelopoulos : benim bütün filmlerim biyografimin ve hayatımın birer parçası ve ifadesidir.. deneyimlerim ve gördüğüm rüyalar.. bazıları zihni meşgalelerime, bazıları gerçek hayatımdaki olaylara daha yakındır.. orada burada okuduğum sözcükler ve cümleler vardır.. “sonsuzluk ve bir gün”, öteki filmlerimden daha fazla otobiyografik değildir ama, düşüncelerimden çok duygularımı ifade ettiği için daha şahsidir.. son filmlerim hep yaratma sürecindeki oyuncular ve krizler üzerine olduğundan otobiyografik yanı daha ağır basmaktadır.. eğer ısrar edecek olursanız, “megalexandros”tan sonra ve “kitara’ya yolculuk”la başlayan bütün filmlerimin belli bir derecede otobiyografik olduğunu söyleyebilirim.. aslında yaptığım altı filmi iki ayrı üçlü olarak ayırıyorum.. benim için “kitara’ya yolculuk” tarihin suskunluğu’dur.. “arıcı” sevginin suskunluğu, “sisli manzara” ise tanrı’nın suskunluğu’dur.. “sisli manzara”da küçük çocuk, ablasına, “sınırların anlamı nedir..” diye sorar.. ondan sonraki üç filmde onun sorusuna bir cevap bulmaya çalıştım.. “leyleğin adımı” ülkeleri ve insanları ayıran coğrafi sınırlarla ilgilidir.. “ulysses’in bakışı” insan vizyonunun sınırlarından, hatta kısıtlamalarından söz eder.. “sonsuzluk ve bir gün” hayat ile ölüm arasındaki sınırları tartışır..

gabrielle schulz : bu filminizin kahramanı şair “alexander” derin bir kriz içindedir.. bütün ömrünü geçirdiği deniz kıyısındaki evinden ayrılmak zorundadır.. ağır hastadır ve ertesi gün ameliyat olmak üzere gireceği hastaneden sağ çıkamayacağını bilmektedir.. bu durumdayken küçük arnavut çocuğuna rastlar ve onunla birlikte hayatının önemli anlarında bir yolculuğa çıkar.. bize “alexander’ın iç çatışmasını anlatabilir misiniz..

theo angelopoulos : filmin tümü zaman içinde, günümüzde ve geçmişte sürekli bir yolculuktur.. gerçek ile hayal arasında kesin sınırlar yoktur.. “alexander”ın yolculuğu gerçekte başlar.. çocuğu, çocukları zengin ailelere satan bir çetenin pençesinden kurtarır.. ancak zamanda belli bir noktaya kadar yolculuk, içsel bir yolculuktur.. örneğin, ikisi birlikte arnavutluk sınırına vardıklarında.. sizler içindeki sahneyi hatırlarsınız; tel örgüye asılı insanlar vardır.. kuşkusuz sınır öyle değildir.. bu olaylar ve görüntüler sadece “alexander”ın hayalindedir.. bu bir hayaldir.. tehdit edici dikenli teliyle sınır “alexander”ın içindedir.. çocuk sadece onun iç çatışmasıyla yüz yüze gelmesine yardımcı olur; ona hayatının önemli anlarında yolculuğa çıkması, ölmüş karısı “anna”yla mutlu anlarını hatırlaması için bir sebep verir..

gabrielle schulz : bir monologda “alexander”, “hiçbir şeyi tamamlamamış olmaktan pişmanım” der.. bu monologda kendimizden mi söz ediyordunuz..

theo angelopoulos : hiçbir şeyi istediğim şekilde bitiremediğimi itiraf ederim.. hep fiziksel ve duygusal engeller, beni tam bir tatmine erişmekten alıkoyan engeller olmuştur.. yüzeysel bir bakışla, “alexander” hiçbir şeyi tamamına erdiremeyen bir insana benzemektedir, ancak kendi içine bakmaya başladığında, hedeflerinin hep elde ettiği sonuçlardan büyük olduğunu görür.. ben de kendi payıma aynı şeyi söyleyebilirim..

gabrielle schulz : daha önce bu filmin hayat ile ölüm arasındaki sınırlar hakkında olduğunu söylediniz.. ama aynı şey “arıcı” için de söylenebilir..

theo angelopoulos : aynı şey değil.. “arıcı”da kahraman ölmeye karar verir.. “sonsuzluk ve bir gün”de “alexander”, ölümü aşmasına izin verecek bir köprü bulmayı umar ve bu köprünün kendisi yaşasa da yaşamasa da onu canlı tutacak sözcükler olduğuna inanır..

gabrielle schulz : zamanın sizin gözünüzdeki anlamı nedir..

theo angelopoulos : “zaman, bir kumsalda çakıllarla oynayan bir çocuktur..” filmimin karakterleri zaman ve mekân içinde, sanki zaman ve mekân yokmuşçasına yolculuk ederler.. en önemli soru şudur : ‘yarın ne kadar sürecek..’ ve cevap : ‘sonsuzluk ve bir gün..’ talihliysek, bugün yanımızda taşıdığımız geleceğin görüntüsüne ulaşabiliriz..

gabrielle schulz : bu filmdeki rol dağılımı.. “bruno ganz”a nasıl karar verdiniz ve “ahilleas skevis” adındaki çocuğu nasıl buldunuz..

theo angelopoulos : senaryo bittikten sonra aklımda “marcello mastroianni” vardı.. “arıcı”da birlikte çalıştıktan sonra çok yakındık birbirimize.. “ulysses’in bakışı”nda oynayamadığı için düş kırıklığına uğramıştı ve rol için ideal görünüyordu.. italya’da sahnedeyken kendisine rastladığımda sağlığının çok bozuk olduğunu gördüm.. bunu kendisine söyleyemezdim ama sonunda o bana oynayamayacağını söyledi.. bu onu son görüşüm oldu.. kısa süre sonra da öldü.. “ganz”ı paris’te sahnede “ulysses”i oynarken gördüm ve bunun hayırlı bir işaret olduğunu düşündüm.. hele rol için düşündüğüm tipe çok benziyordu.. çocuğa gelince, birlikte çalıştığım insanlara benzer deneyimleri yaşamış birini istediğimi söyledim.. pek çok kişiyi denedik, bir gün “ahilleas” içeri girdi.. o anda aradığım kişiyi, bulduğumu anladım.. gerçekten de kendisi en iyi seçim olmanın yanı sıra bütün film boyunca gerçek bir profesyonel gibi davrandı..

gabrielle schulz : bu filmde “ganz” gibi yunanca konuşmayan ama yunanlı karakterleri oynayan aktörlerle bir sorununuz oluyor mu..

theo angelopoulos : “mastroianni”yle nispeten kolaydı. kendi sesiyle oynamakta ısrar ederdi ve yunanca diyalogları doğru telaffuz etmesini öğrenmişti.. “harvey keitel”la daha güçtü ama “ulysses’in bakışı”ndaki karakterin bir mazereti vardı; uzun yıllar amerika’da kaldığı için çoğunlukla ingilizce konuşabilirdi.. “ganz” çekimde almanca konuştu -en rahat konuştuğu dil odur- , bir yunan aktörüne dublaj yaptırttık.. aslında onun ağzından başkasının sesinin çıktığını duyunca hâlâ huzursuzluk duyarım..

gabrielle schulz : geçmiş filmlerinizin özellikle hatırladığım bir sahnesi var.. “sisli manzara”da küçük kızın, ‘korkuyorum’ demesi.. oğlan ‘korkma, sana bir hikâye anlatacağım’ der.. ‘başlangıçta kaos vardı, sonra ışık karanlığı deldi..’ sis dağılır, ufuk görünür ve çocuklar bir ağacın gövdesine sarılırlar.. filmlerinizle kaosa biraz ışık getirmeye mi çalışıyorsunuz..

theo angelopoulos : evet, film yapma sebebim bu.. ben misyoner değilim.. insanları eğitmek istemiyorum; kaostan aydınlığa giden bir yol bulmak istiyorum.. değerlerin artık var olmadığı karışık bir dünyada.. karışıklık ve yönünü şaşırmışlıkla melankoli el ele gidiyor.. ama insanalar kendilerine hâlâ aynı soruyu soruyorlar.. nereden geldim, nereye gidiyorum.. hayat, ölüm, sevgi, dostluk, gençlik ve yaş hakkında sorular..

sözünü ettiğiniz sahnenin sonu özgün haliyle daha karamsardı.. çocukların sisin içinde kaybolmalarını istiyordum.. ama senaryoyu okuyan kızlarımdan biri, ‘çocukların babaları nerede.. evleri nerede..’ diye sordu.. bunun üzerine daha iyimser bir son yazdım.. iki çocuk yolculuk boyunca kendi dünyalarına inanmayı öğrenirler.. ayrıca, ilk bakışta görülmeyen şeyleri görmeyi de..

her neyse, ben zamanımızın karışıklığından çıkma yolları bulabilmemiz konusunda aynı derecede karamsar ve iyimserim.. ama insanların yeniden hayal kurmayı öğrenmelerini yürekten diliyorum.. hiçbir şey hayallerimizden daha gerçek değildir..

gabrielle schulz : filmlerinizin ana motifi yunanistan kırsalı.. manzaraları bir kadastrocu gibi ölçüyorsunuz âdeta, sonra da anlar aracılığıyla karakterlerinizin duygusal yansımalarını açıklıyorsunuz..

theo angelopoulos : yunanlılar bana çok kere şunu sormuşlardır : bu manzaralarda görülen yerler nerede.. aslında filmlerinde gördüğünüz manzaralar yoktur.. doğru, bazı kısımları gerçektir.. ben yunanistan’ı karış karış dolaştım.. bu yolculuklarda hoşuma giden yerler keşfettim : bir ev, bir sokak, bir tepe, bir köy.. bütün bunları bir kolaj içinde topluyorum.. kimi zaman renkler, kimi zaman biçimler birlikte uyum sağlıyor.. bir bakıma bir ressam gibi görüntü yaratıyorum, böylece hayalimi bir tuvale yansıtıyorum.. ben gerçeği anlattığım iddiasında değilim; kendi hayalimi gerçeğe yansıtıyorum.. sonuç ikisinin arasında bir şey  oluyor.. sürekli olarak kendi kendime sorduğum bir soru var : kişisel deneyimlerimi şiire nasıl dönüştürebilirim..

gabrielle schulz : şiirden söz ettiniz, “sonsuzluk ve bir gün”de on dokuzuncu yüzyıl şairlerinden yunanistan’ı dolaşıp şiirleri için sözcük satın alan “dyonisios solomos”un harika bir hikâyesi var.. bu gerçek bir hikâye mi..

theo angelopoulos : kısmen.. “solomos” büyük bir şairdi, iyonya adalarından bir soylunun oğluydu, zamanında italya kültürünün ve aşağı sınıftan bir kadının etkisi altında kalmıştı.. proleter köklerini kesmek isteyen babası, henüz dokuz-on yaşlarında bir çocukken onu eğitimi için bir italyan manastırına gönderdi.. “solomos” orada yetişti, tam eğitimini tamamlamak üzereyken ve italyanca şiir yazmaya başlamışken yunanlıların türklere karşı ayaklandıklarını duydu.. çocukluğunun anlarını, annesini, annesinin kendisine söylediği şarkıları hatırladı ve yurduna dönüp milli mücadeleye katılmaya başladı.. ancak bir şair olduğu için elinden yazmaktan başka bir şey gelmezdi.. devrimci şiirler, kahramanların ölümlerine ağıtlar yazması, unutulmuş özgürlük imajını canlandırması gerektiğini düşündü.. yunanca’sı çok kıt olduğundan ülkede dolaşıp hiç bilmediği sözcükleri toplayıp defterine yazdı.. gerçek budur işte.. her sözcüğe para  vermesini ben uydurdum.. burada benzetme açıktır.. ana dilimiz, tek gerçek kimlik kartımızdır.. “heidegger”in bir sözü vardır : “tek meskenimiz, dilimizdir..” her sözcük onu kullanana yeni kapılar açar ama o kapıdan geçmek için bedelini ödemeniz gerekir..

gabrielle schulz : filmlerinizin her birinde öne çıkan ve insanın soluğunu kesen tılsımlı, unutulmaz anlar var.. bu filmde, o yağmurlu gecede selanik’teki otobüs yolculuğu..

theo angelopoulos : bu sekans senaryo da çok farklıdır.. perdede gördüğünüz setteki doğaçlamanın sonucudur.. özgün halinde hem görüntü hem de ses olarak da çok gerçekçi bir sekans olacaktı.. ama çekerken buraya zamanın durduğu hissini vermemin daha doğru olacağını düşündüm.. özgün sahnenin değişme sebebi buydu..

gabrielle schulz : filmlerinizde yolculuklar ve eve dönüşler çok sık yer alıyor.. bunların sizin için anlamı nedir..

theo angelopoulos : yolculuk değişiklik, yeni başlangıçlar getirir.. kendinizi daha iyi tanırsınız.. ben yolculuğa çıktığımda iç dünyamda dolaşırım.. yolculuk arzum aynı zamanda dönüş isteğimi de belirtir..

gabrielle schulz : yunanistan sizin yurdunuz mudur.. yoksa kendini bütün ömrünü sürgündeymiş gibi geçirdiğini söyleyen “alexander” gibi mi düşünüyorsunuz..

theo angelopoulos : yunanistan’da hâlâ kendi yurdunu arayan bir yabancı gibi hissediyorum kendimi.. hep bunu hissettim ve sebebini bilmiyorum.. kendi içimde tekrar sınırlar aşıyorum.. ve soru hâlâ aynı : hedefime varana kadar daha kaç sınır aşacağım.. yunanistan’da kendimi yabancı hissetmeme rağmen buradan ayrılamam.. her yerde aynı duygulara kapılacağımdan eminim..

gabrielle schulz : bir keresinde soluk alıp verir gibi film çekiyorum demiştiniz.. nasıl soluk alıp verirsiniz..

theo angelopoulos : film çekerken hiçbir şeyi zorlamam.. zaman mekân, mekâna da zaman katmak için çok uğraşırım.. çekim sırasında soluk alıp vermeye zaman tanırım..

gabrielle schulz : cannes’ın en büyük ödülü altın palmiye’yi neden “ulysses’in bakışı”na değil de, “sonsuzluk ve bir gün”e verdiklerini anlayabiliyor musunuz..

theo angelopoulos : altın palmiye’yi almak bir kadınla buluşmaya benzer.. “ulysses” ile ben randevu yerindeydik, ama palmiye gelmedi.. bu defa herhalde beklemediğim için olacak, geldi işte..

Theo Angelopoulos

Röportaj : “Theo Angelopoulos” – “Gabrielle Schulz”, Şubat 1999 , Die Zeit..

“THEO ANGELOPOULOS” , Derleyen : “DAN FAINARU”, Çeviri : “MEHMET HARMANCI”, AGORA Yayınevi, Şubat 2006, 199 sayfa..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ÖLÜ SU

içsin mi kansıcağı ikindilerde

iki ucu denizsiz çay suyundan

dört boynuzlu yörük  öküzü

çıkamaz ininden yaz uykusunda çakıroğlan

duvarda çamursarısı sidikkızılı boynuzbozu bir ölüdoğa

sıvanın altında kim var

susuz aç

kim gizliyor olumlu tarhanayı sevimli ifritlerden

as kendini çakıroğlan

bir türküde oturacaksın yapayalnız

sabah çayları bir türküde üzüm

kısır tarlada gereksiz bir kaya

ya da iskender sininde bir kabartma taşdonuğu

(yaşadıydı karacaoğlan kızı yunus karıncası

kansıcağı ikindilerde harman kaşıntısı)

kendir saplarıyla asılmış uzarken yarı yolda

suçluyum sayın yargıç

bir zurnacı çingene ısmarlayın ipime

ya siz sayın yargıç ?

 

YUSUF ATILGAN

 

(Yazı Dergisi, 1978..)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(rakısını bir parça beyaz peynir ve iki diş sarımsakla susuz içen büyük ustamız ‘yusuf atılgan’ romanlarıyla, öyküleri dışında bir dönem şiir de yazmıştır.. iki şirinin dergilerde yayınlanmıştır. Crockett..)

AYRILIK

Doğu yeli esiyor karşıdan

kirpiklerim tozlu

Ergin başaklar geçiyor iki yanımdan

         Sensiz

 

Bir serin denizde misin kumda mısın

Öyle mi omzunda kuruyan deniz tuzu

                         Bensiz

 

Çorak tarlada geçkin bir at çakalı    

Bir telli kavak bir zeytin bir kuş

                             Sensiz

 

Evde misin masal söyleyenin var mı

Açık mı kapılar yataklar boş mu

                          Bensiz

 

YUSUF ATILGAN

(Milliyet Sanat Dergisi, Şubat – 1980)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘Topaç nasıl döner? İpi sağdan sararsanız sağa döner topaç; soldan sağa doğru sararsanız bu kez sola döner küçük oyuncak. Türkiye’de inançsız politikacılar da topaçlara benzerler. İhtirasın ipi ne yöne sarılmışsa oraya doğru dönerler. Bir süre sağa, bir süre sola…’ – Uğur Mumcu (3 Mayıs 1974..)

‘gazeteciyi nasıl tanımlarsınız? kimdir gazeteci, ne yapar? işlevi nedir? gazeteci, her konuda fikir ileri süren, her şeyi bilen insan demek midir? hayır. nereden bilecek gazeteci her şeyi?

ben kendime göre bir tanım yapayım:

– gazeteci, haber ve bilgi kaynağına en çabuk ulaşan ve bu kaynaklardan edindiği bilgi ve haberleri okurlara sunan insan demektir.

gazetecinin bu görevini yapabilmesi için habere, olaya, olguya, belgeye ve bilgiye dayalı yazılar yazması gerekir. bunun için de gazetecinin güvenilir kişi olması zorunludur. sır saklayan, haber ve bilgi kaynağını gizlemesini bilen, gerektiğinde hükümetlere ve güç odaklarına karşı savaşmayı göze alan insan, gazetecidir.’

uğur mumcu (milliyet, 3 mayıs 1992)

 

“yazın dünyası, gazeteler, dergiler, televizyon  ne kadar boş değil mi.. ne kadar sığ insanlar arzı endam edip boş boş konuşup, yorum yapıp havanda su öğütüyorlar.. yüz kelimeyi geçmeyen kelime dağarcıklarıyla ülkenin kanayan sorunlarıyla ilgili ahkam kesiyorlar, çözüm diye kendi faşist zihniyetlerinin izlerini taşıyan öncü emellerinin ürünlerini sunuyorlar.. kendileri gibi düşünmeyen herkes bilgisiz ya da ‘faşist’ ya da gizli örgüt bağlantılı vs vs vs.. onu bırakın televizyondan ya da gazeteden açıkça tehditler savurup yarın seni de götürecekler diye başka yazarlara göz dağı veriyorlar mahalle kabadayıları gibi..

oysa eskiden böyle miydi.. birbirleriyle en kavgalı olan yazarlar, sanatçılar bile bel altından vurmaz, tehdidi geçin nezaket kurallarını aşmadan en acımasız şekilde tartışır, eleştirir ama birbirlerini gördüklerinde el sıkışır, hal hatır sorarlardı..

şimdi ise bakıyorsunuz en önemsiz konuda bile birbirlerine bağırarak yüksek sesle konuşmalar, hakaretler, tehditler, söz kesmeler, sataşmalar, birbirlerinin üzerine yürümeler, hatta eline geçirdiği nesneleri fırlatmalar oluyor.. zamane ‘aydınları’ böyle tartışıyor işte..

geçenlerde ‘schopenhauer’in sel yayınlarından ‘ülkü hıncal’ çevirisiyle çıkmış ‘eristik diyalektik- haklı çıkma sanatı’ diye bir kitabından alıntılar yapmıştık ‘aylak adamız’da.. sanki bu adamların hepsi daha önceden bulmuşlar bu kitabı, onu iyice hatmetmişler ona göre bilenmiş ve piyasaya çıkmışlar.. en ince ayrıntısına kadar öyle güzel uyguluyorlar ki orada anlatılanları.. hatta bazen o kitap yaya kalıyor onların icrasının yanında..

peki neden böyle oldu.. beğenirsiniz beğenmezsiniz en başta cumhuriyet aydınlanmasıyla yetişmiş bütün aydınlarımızı ya ecelleriyle, ya da kimin yaptığı apaçık ortada iken bir türlü faillerinin bulunamadığı suikastlar, katliamlar sonucu kaybettik.. onların yerine yetmiş ve seksen darbelerinin dayattığı eğitim sistemlerinin eğitip, klonlanmış şekilde piyasaya sürdüğü insanlar doldurdu..

iki kelimeyi yan yana koyduğunda bokunda boncuk bulmuş gibi yaygarayı koparan insanlar yedi gün yirmi dört saat gazetelerde, televizyondalar.. bazıları neredeyse aynı ada üç, dört televizyon kanalında birden boy gösteriyorlar.. bazen bakıyorum aynı zaman diliminde farklı kanallarda aynı nakaratı sürdürüyorlar.. yuh yani diyorum.. kalmadı mı bunlardan başka kimse..

her konuda uzmanlar.. bilmedikleri bir konu yok.. güneşte patlamalar oluyor onlara soruyorlar, dolar alıp başını gidiyor onlara soruyorlar, futbol konuşuluyor yine onlar, suriye’ye saldıralım mı yine onlarla konuşuluyor, deprem oluyor bakıyorsun profesör olmuş bilim adamlarına televizyonda kafa tutuyorlar.. vır vır vır.. ne bitmez enerji.. ne ses teli varmış mübarek adamlarda..

hele bir tanesi var yüzünde malum sebeplerle tek mimik olmadan tüm televizyon kanallarında.. zamanın tüm askeri darbelerine selam durmuş emir eri, askeri darbe yaltakçısı, faşisti, şimdinin ise en demokratı.. o da yetmezmiş gibi bir tane genç versiyonunu bulmuşlar şimdi onun yanında onu yetiştiriyorlar.. tıpkı ikizi, burnundan düşmüş.. kendilerine doğru dürüst cevap veren yok, zaten cevap verebilecek ortam da yok..  dilediklerini konuşturup, yazdırıyorlar..

iki aydır yeni bir operasyon yaptılar medyada zaten.. iki üç kelime yazan kim varsa hepsini ya işten çıkardılar ya da içeri tıktılar.. muhalefete zerre tahammül yok.. ama ortada dolaşan kocaman kocaman demokrasi balonları var..

ama hemen güncel bir örnek vereyim ultra süper sonik falan filan  demokrasimizle ilgili : yıllar önce jitem ve kontrgerilla tarafından katledilen ape ‘musa anter’in on yıllardır piyasada olan kitapları birden toplatıldı.. sanırım 12 eylül referandum süreciyle gelişen demokrasi sürecimizin açılımlarından birisiydi bu.. ne güzel değil mi.. jitemin cirit attığı, hizbulkontranın katliamlar işlediği dönemlerde bile piyasada satılan kitapların şimdi ‘suçlu’ olduğu tespit edilmiş ve toplatılmasına karar verilmiş.. vay vay vay..  yüz yıllarca fetvaları uygulanmış ve hep hoşgörünün timsali olarak adlandırılmış osmanlı yönetiminin büyük şeyhülislamı  ‘ebussuud efendi’ hazretlerinin hep fetvalarının sonunda buyurduğu gibi bu ‘sakıncalı’ kitapların hepsi ‘tiz toplatıla, tiz yakıla, yazanın da katli vaciptir tiz boynu vurula..’

herkesin malumu zaten şimdilerde yeni yargı paketi geliyor, koştura koştura yargımızı hızlandırıyorlar bu sıralar.. neler yok ki içinde.. ‘çek mağduru’ diye bir saçma sapan terim uydurdular, bu ‘çek mağduru’ denilen tayfanın cezaevinden çıkmalarını da sağlayacak bu yargı paketi.. peki ellerinde patlayan çekleri tahsil edemeyen dürüst tüccar, esnaf ne yapacak.. mağdur esas onlar değil mi.. yok efendim insanları hapse tıkarsan borçlarını nasıl ödeyecekler.. lan zaten bu adamların yargılamaları beş seneden fazla sürüyor, bunlar bu kadar süre dışarda dolanıyorlar ama hiçbir şey yapmıyorlar borçlarını ödemek için.. çünkü gerçekten yüzde sekseni tokatçı.. pırasa doğrar gibi çek yapraklarını doğrayıp piyasaya dağıtmışlar.. karşılığında aldıkları mallardan gelir elde edip tüymüşler.. e ne olacak şimdi alacaklarını alamayan vatandaşlar.. içerdeki sekiz bin küsür insanı düşünüyorsun da alacaklarını alamayan bir milyona yakın kişiyi neden düşünmüyorsun.. öde bakalım o zaman sorumlu bir hukuk devleti olarak sen de onların alacaklarını.. ya da önüne gelen adama çek karnesi dağıtan bankalara ödet bu alacakları.. yok nerde o ince düşünce..

hani yargı hızlanıyor diyorlar ya, size hemen kısaca komedi bir olay anlatayım.. ekim ayında ortağım ‘ciğerim’ müşteki vekili olarak bir karşılıksız çek duruşmasına girdi.. yani 2011’in ekim ayında.. sanık gelmemişti.. sanığın ifadesinin alınması ve başka bir takım eksikliklerin giderilmesi için duruşma başka bir güne ertelendi.. verilen yeni duruşma günü neydi biliyor musunuz : 2013’ün ocak ayıydı.. inanmayana hemen fakslarım duruşma zaptını.. şaka değil gerçek.. iki seneye gün veren hızlanan yargı mekanizması.. bu durumdan dolayı ne hakimin ne savcının ne memurun suçu ya da ihmali var.. suçlu belli problemli sistem.. işte bu yargı paketiyle altı kaplumbağa gücünden sekiz kaplumbağa gücüne çıkıyorlar.. yargının hızını nasıl arttırıyorlar şimdi, var olan davaları ortadan kaldırarak.. neyle afla.. ama kime af.. sadece çek tokatçısına.. çıkarsana genel bir af.. rahatlatsana yargının yükünü.. yok, işine gelene af var..

şimdi bizim mesleğe göz dikmişler bir de.. arabuluculuk yasasını da araya sıkıştırılıyor.. şeyhülislam ‘ebusuud efendi’nin fetvalarını uygulamak üzere bir nevi ‘kadılık’ sistemini getiriyorlar.. neymiş herkes adliyelere gidiyormuş.. artık bir takım meseleler arabulucular sayesinde çözüme hemen ulaşabilecekmiş.. hangi konular mı.. neler yok ki.. en başta kadınların bir sürü hakları biçiliyor, yok ediliyor.. aile mahkemelerinde çözüm üretilmesi gereken konular arabuluculuk adı altında çözüme gönderiliyor..

bırakın bu ayakları kardeşim.. eskiden on saniyede yatırdığımız üç liralık vekalet suret harcını ‘uyap’ denilen zamazingo çalışmadığı için bazen beş altı saatte yatıramıyoruz, bazen bugün git yarın gel oluyor.. şaka değil gerçek.. kar yağıyor ‘uyap’ çalışmıyor, tren geçti ‘uyap’ gitti, köpek havladı ‘uyap’ kesildi, yağmur yağdı şimşek çaktı ‘uyap’ gitti, pazartesileri zaten ‘uyap’ı gören olmaz, sene başlarında güncelleme yapılır bir hafta on gün ‘uyap’ iptal.. ne çağdaş sistemmiş be yahu.. alt yapıyı oluşturmadan sistem oluşturursan olacağı budur işte.. bu konular gündeme geliyor mu hiç.. gelmez..  

neyse kendi dertlerimizden konuyu  saptırdık nerelere geldik..

işte bu yukarıda anlattığım akıllara zarar günümüz ortamında en büyük eksikliğimiz aşağıdaki fotoğraftaki güzel aydınlarımızın artık olmaması..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘uğur mumcu, aziz nesin, ilhan selçuk..’ fikirlerini, eserlerini beğenirsiniz beğenmezsiniz daha onlar gibi kimlerin eksikliğini hissetmiyoruz ki : ‘turan dursun, musa anter, server tanilli, turhan selçuk, ahmet taner kışlalı, doğan öz, hrant dink, can yücel, cavit orhan tütengil, rıfat ılgaz, cemal süreya, ece ayhan..’ saymakla bitmez..

kimisi gazeteci, yazar olarak, kimisi sanatçı, şair olarak her alanda doldurulamaz boşluklar bırakarak sonsuzluğa gittiler..

bugün işte onlardan güzel ve yiğit insan ‘uğur mumcu’ ustanın katledilişinin yıl dönümü.. işte ‘şu kadarıncı yıl dönümü’ demiyorum artık.. sayı vermek istemiyorum.. tarihimiz ağıt yakma yıldönümlerine döndü artık.. bir iki damla gözyaşı, bir iki slogan, bir iki konuşma ve hadi bakalım seneye görüşürüz.. ayın 19’unda hrant abimizin katledildiği gündü, bugün de uğur mumcu ustamızın katledildiği gün.. acımasızca, kahpece katledildiler ikisi de.. arkadan sinsice tezgahlanan cinayetler.. sanki her yılın başında insanların ayağını denk alması seçilen kurbanlar gibiydiler..

peki ‘uğur mumcu’ kimdi..

gazetecilik okullarında ders olarak okutulması gereken ilkelerinden ve gazetecilik meslek kurallarından hayatı pahasına ödün vermeyen, derin devletin çözümleyicisi, silah tüccarlarının belalısı, hayali ihracatçıların korkulu rüyası ve  hep dimdik durmuş bir gazeteci, anti emperyalist, laik, aydınlanmacı ve devrimci bir insan..

“bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz.” şiarıyla yazan ve düşüncelerini savunan örnek bir insan..

yazarken eğilip bükülmeden dimdik duran uğur mumcu usta 4 şubat 1981 günlü yazısında da başına neler gelebileceğini bildiğini göstererek adeta karanlık köşelerdeki  derin güçlere ve onların pislik tetikçilerine meydan okumuştur : ‘isterler ki susalım; isterler ki yazdıklarımızın hiçbiri, hele bu dönemde yazılmasın. bunun içindir ki, bizleri susturmak için türlü yollara başvururlar. bizleri susturmak için başvurdukları ve ellerine yüzlerine bulaştırdıkları sinsi girişimleri ile ilgili ipuçları ellerimizdedir! bunu da bilir, bunların açığa çıkmaması için köşelerinde kıvranıp dururlar. evet yazacağız, susmayacağız. bütün yolsuzlukları, kaçakçılıkları, pislikleri, cinayetleri tek tek sergileyeceğiz.’

işte böyle inançlı ve kararlı aydınlanmanın savunucusu bir insandı uğur mumcu..

onun katledildiğini çok geç bir vakitte gece eve geldiğimde öğrenmiştim.. annem, babam ağlıyordu, kardeşim gözleri dolu dolu ekrana bakıyordu.. ne oldu dedim.. hiçbirinden ses çıkmadı.. ekrana doğru yaklaştım.. ankara’dan canlı bağlantı.. insanalar haykırıyor : ‘uğurlar ölmez..’ dizlerimin bağı çözüldü, yığıldım kaldım.. kim nasıl yapmış, kafamdan bunlar anlamsızca uçuşuyordu.. sonra gittim odamda onun kitaplarına sarıldım sabaha kadar okudum, ağladım durdum..

çevremde kaç kişi okumuştur onun kitaplarını bilmem.. ama çoğu insan bilgi sahibi olmadan ahkam kesip dururlar onun hakkında, acımasızca atıp tutarlar.. ne faşistliği, ne ulusalcılığı kalmaz.. oysa tek bir satır yazısını okumamışlardır.. boş beleş kulaktan dolma bilgilerle konuşurlar..

ben de birçok görüşüne katılmam uğur mumcu’nun ama ortak noktalarımız da çoktur.. beşlik simit gibi her türlü şekle girebilen, zamanın iktidarına göre pozisyon değiştirip cep dolduranlardan olmadığı için, aydınlanmacı, yurtsever, laik, antiemperyalist olduğu için, örnek bir gazeteci olduğu için severim kendisini..

uğur mumcu’nun tüm yazdıkları her dönem mutlaka okunması gereken ve önümüzü görebilmemiz için bizlere sönmeden ışık tutan, tecrübe aktaran, ufuk açan ve eskimeyen yapıtlardır..

şimdi o kadar yırtınıp duruyorlar derin devleti deşifre edeceğiz diye ama onun derin devleti deşifre edip 1970’lerden beri yazdığı yazılarının yanına bile yaklaşamadılar.. onun gibi korkusuzca çomak sokup karıştıramadılar derin tezgahlara..

anlamsız bir koşturmacanın içerisindeyim günlerdir, bu sıkışıklık içinde bugün ‘uğur mumcu’yla ilgili bir yazı yazmasam, anmasam çok üzülecektim büyük ustayı.. hele ‘reis’in bu yukarıdaki fotoğrafı bugün bana yollamasından sonra öyle bir hüzün çöktü ki içime.. yıkıldım.. üç güzel insan güzel günler için kadeh kaldırmışlar..

bu fotoğraf karşısında konuşmanın, yazmanın ne anlamı var artık onlar gibi gülümseyerek kadeh kaldırmaktan başka..

selam olsun aydınlık gülüşlerinize..”

Crockett..

Sesleniş

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Arabalar şırıl şırıl ışıklarıyla caddelerden geçerken, bizler bir mumun ışığında bitirdik kitaplarımızı. Kendimiz gibi yaşayan binlerce yoksulun yüreğini, yüreğimizde yaşayarak katıldık o büyük kavgaya. Ecelsiz öldürüldük. Dövüldük, vurulduk, asıldık.

Vurulduk ey halkım unutma bizi!..

Yoksulluğun bükemediği bileklerimize, çelik kelepçeler takıldı. İşkence hücrelerinde sabahladık kaç kez. İsteseydik, diplomalarımızı, mor binlikler getiren birer senet gibi kullanırdık. Mimardık, mühendistik, doktorduk, avukattık. Yazlık, kışlık katlarımız, arabamız olurdu. Yüreğimiz işçiyle birlikte attı, köylüyle birlikte attı. Yaşamımızın en güzel yıllarını, birer taze çiçek gibi verdik topluma. Bizleri yok etmek istediler hep.

Öldürüldük ey halkım unutma bizi!..

Fidan gibi genç kızlardık. Hayat, şakırdayan bir şelale gibi akardı gözbebeklerimizden. Yirmi yaşında, yirmi bir yaşında, yirmi iki yaşında, işkencecilerin acımasız ellerine terkedildik. Direndik küçücük yüreğimizle, direndik genç kızlık gururumuzla. Tükürülesi suratlarına karşı, bahar çiçekleri gibi, taptaze inançlarımızı fırlattık boş birer eldiven gibi. Utanmadılar insanlıklarından, utanmadılar erkekliklerinden.

Hücrelere atıldık ey halkım unutma bizi!..

Ölümcül hastaydık. Bağırsaklarımız düğümlenmişti. Hipokrat yemini etmiş doktor kimlikli işkencecilerin elinde, öldürüldük acınmaksızın. Gelinliklerimizin ütüsü bozulmamıştı daha. Cezaevlerine kilitlenmiş kocalarımızın taptaze duygularına, birer mezartaşı gibi savrulduk. Vicdan sustu. Hukuk sustu. İnsanlık sustu.

Göz göre göre öldürüldük ey halkım, unutma bizi!..

Kanserdik. Ölüm her gün bir sinsi yılan gibi, dolaşıyordu derilerimize. Uydurma davalarla kapattılar hücrelere. Hastaydık. Yurtdışına gitseydik kurtulurduk belki. Bir buçuk yaşındaki kızlarımızı öksüz bırakmazdık. Önce kolumuzu, omuz başından keserek, yurtseverlik borcumuzun diyeti olarak fırlattık attık önlerine. Sonra da otuz iki yaşında, bırakıp gittik bu dünyayı ecelsiz.

Öldürüldük ey halkım, unutma bizi!..      

Giresun’daki yoksul köylüler. Sizin için öldük. Ege’deki tütün işçileri, sizin için öldük. Doğu’daki topraksız köylüler, sizin için öldük. İstanbul’daki, Ankara’daki işçiler, sizin için öldük. Adana’da paramparça elleriyle, ak pamuk toplayan işçiler sizin için öldük.

Vurulduk, asıldık, öldürüldük ey halkım unutma bizi!..

Bağımsızlık, Mustafa Kemal’den armağandı bize. Emperyalizmin ahtapot kollarına teslim edilen ülkemizin bağımsızlığı için kan döktük sokaklara. Mezar taşlarımıza basa basa, devleti yönetenler, gizli emirlerle, başlarımızı ezmek, kanlarımızı emmek istediler. Amerikan üsleri kaldırılsın dedik, sokak ortasında sorgusuz-sualsiz vurdular.

Yirmi iki yaşlarındaydık öldürüldüğümüzde ey halkım, unutma bizi!..

Yabancı petrol şirketlerine karşı devletimizi savunduk: Komünist dediler. Ülkemiz bağımsız değil dedik; kelepçeyle geldiler üstümüze. Kurtuluş Savaşında, emperyalizme karşı dalgalandırdığımız bayrağımızı, daha da dik tutabilmekti bütün çabamız. Bir kez dinlemediler bizi.

Bir kez anlamak istemediler bizi…

Vurulduk ey halkım, unutma bizi!..

Henüz çocukluğumuzu bile yaşamamıştık. Bir kadın eline, değmemişti ellerimiz. Bir sevgiliden mektup bile almamıştık daha. Bir gece sabaha karşı, pranga vurulmuş ellerimiz ve ayaklarımızla çıkarıldık idam sehpalarına. Herkes tanıktır ki, korkmadık. İçimiz titremedi hiç. Mezar toprağı gibi taptaze, mezar taşı gibi dimdik, boynumuzu uzattık yağlı kementlere.

Asıldık ey halkım, unutma bizi!..

Bizi öldürenler, bizi asanlar, bizi sokak ortasında vuranlar, ağabeyimiz, babamız yaşlarındaydılar. Ya bu düzenin kirli çarklarına ortak olmuşlardı, ya da susmuşlardı, bütün olup bitenlere. Öfkelerini bir gün bile karşısındakilere bağırmamış insanların gözleri önünde, öldürüldük. Hukuk adına, özgürlük adına, demokrasi adına, batı uygarlığı adına, bizleri bir şafak vakti ipe çektiler.

Korkmadan öldük ey halkım unutma bizi!..

Bir gün mezarlarımızda güller açacak ey halkım, unutma bizi… Bir  gün sesimiz hepinizin kulaklarında yankılanacak ey halkım unutma bizi.

Özgürlüğe adanmış bir top çiçek gibiyiz şimdi, hep birlikteyiz ey halkım unutma bizi, unutma bizi, unutma bizi…

 

Uğur Mumcu

 

Cumhuriyet, 25 Ağustos 1975

“Lili Brik’e Mektuplar..”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“lilik,

kolya’nın yanında cevap veremediğim için şimdi yazıyorum.. hemen yazmalıyım ki, sonradan sevincim olup biteni anlamamı engellemesin..

mektubun bana, şöyle ya da böyle güvenmeye cesaret edemediğim, etmek de istemediğim umutlar veriyor; çünkü bana karşı takındığın eski tutuma bakarak yapılacak her türlü hesap yanlış olur, yeni bir tutumsa ancak beni şu andaki kişiliğimle görmeyi öğrendiğin zaman doğabilir..

benim o değersiz mektuplarımı da hesaba katmamalısın, katamazsın, çünkü ortak yaşamımızla (böyle bir şey varsa tabii) ilgili kararları ancak 28 şubata doğru vermeliyim, verebilirim.. bu dediğim yüzde yüz doğrudur, çünkü yaşamımızla ilgili kesin bir karara hemen şimdi varabilme hak ve olanağına sahip bulunsaydım, bu kararın doğruluğunu sana gösterip inandırabilseydim, soruyu bana bugün sorar, karşılığını da yine bugün verirdin.. ve ben, bir anda mutlu bir adam olur çıkardım.. bu düşünce de çökerse, bunca iğrençliğe dayanmak gerektiği konusundaki güç ve inancımı yitirirdim..

küçük bir çocuğun şiirsel öfkesiyle saldırdım mektubuna..

yalnız şunu bilmelisin ki, 28 şubatta, yepyeni bir adamla karşılaşacaksın.. onunla senin arandaki her şey geçmiş kuramlara göre değil, 28’inden sonra uygulanacak yeni tutuma, ‘edimler’e, senin ve onun edimlerine göre biçimlenecek..

bu mektubu sana yazmak zorundayım, çünkü şu anda, senden ayrılalı beri görmediğim kadar şiddetli bir sinir bunalımı geçirmekteyim..

seni nasıl sevdiğimi, bu mektubu hangi duygularla kaleme aldığımı anlayacaksın..

bir zamanlar epey sevimli, neşeli bir oğlan olduğumu işittiğin biriyle yapacağın serüven dolu, küçük bir gezintiden korkmazsan, yaz, hemen iki satır yaz bana..

yalvarıyor, dört gözle bekliyorum.. kapıda, ‘anuşka’yla göndereceğin iki satırı bekliyorum.. senden karşılık almadan yaşayamam.. seni tehlikeli bir arkadaşlığa karşı ‘uyaran’ can sıkıcı bir ahbaba cevap verir gibi yaz bana : ‘hadi oradan, üstünüze görev değil bu sizin : ben bu işten hoşlanıyorum..’

büyük bir ihtiyaç duyduğum zaman yazabilmeme izin vermiştin, o büyük ihtiyaç şimdi belirdi işte..

kendi kendine : ‘iyi ama, neden hâlâ mektup yazıyor, her şey açık seçik ortada diyebilirsin.. böyle bir şey düşünürsen, durum iyi demektir.. başın bunca kalabalıkken yazdığım için bağışla beni : mektubumun sinirliyken, hayal gücüne dayanılarak yazılmasını istemedim.. yarınsa, öyle olacaktı.. ömrümün en ciddi mektubu bu.. mektup değil ‘yaşamın’ ta kendisi..

bütün varlığımla yalnız serçe parmağını sıkarım..”

 

ÇEN (Mayakovski..)

 

‘bundan sonraki mektup, daha şimdiden, 27’sindeki bir adamın mektubu olacak..’

(moskova, ocak başı, 1923)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“sevdiğim, sevgili lilionok,

bundan böyle sana geceleyin mektup yazmayı ya da seninle ilgili şeyler yapmayı kesin olarak yasakladım kendime.. o saatlerde hep azıcık çılgın oluyorum çünkü..

senden aldığım iki satırlık mektuptan sonra, bende bir ‘gevşeme’ belirdi, şimdi artık oturup sakin sakin yazabilirim sana ve yazmak da istiyorum..

buluşmalarımız sırasında, kafam benim değil sanki, kendi kendimden tiksiniyorum..

ayrıca, bunun bana zarar verdiğini de biliyorum.. bu durumda hiçbir işe yaramadığımı, kimseye yararım dokunmadığını anlıyorsun sanırım..

korkma, yavrum.. bir daha öyle olmayacağım.. eğer öyleysem, senin o minik gözlerine görünmemeye çalışacağım..

bir şey daha var : senden zorla sevgi dolu sözcükler koparmaya çalışırsam, sakın korkma benim minik güneşim.. onları özellikle ben dertlenmeyeyim diye yazdığını biliyorum.. onlara dayanarak hayal kurmuyor, senin yönünden herhangi bir ‘bağlanma’ uydurmuyor, onlar aracılığıyla bir sonuca varmayı ummuyorum..

üzme kendini, rahatına bak.. günün birinde beni yine bütün sözleşmelerin dışında, bütün o garipliklerimden arınmış olarak beğenirsin belki..

başın üstüne yemin ederim ki, bütün kıskançlıklarıma rağmen, onlarla birlikte, şen ve esen olduğunu öğrendiğim zaman büyük bir mutluluk duyuyorum..

bu mektuplardan ötürü fazla azarlama beni..

seni ve küçük kuşları öperim..”

 

Senin ÇEN’in..’ (Mayakovski..)

(Moskova, Ocak ortası, 1923..) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“benim canım lilionok’um, sevgilim, sevgili güneşçiğim.

şu salak ‘liovka’ dün, benim o boktan sinirlerimle ilgili öyküler anlatıp canını sıktı galiba (inşallah ‘galiba’dır).. sen neşeli olmaya bak.. sen neşeli olursan, ben de olurum.. beş para etmeyen , incir çekirdeğini doldurmaz şeyler bunar… bugün, azıcık üzgün olduğunu öğrendim.. yapma, ‘luçik’ yapma..

eğitilmiş bir adamın, sensiz yaşayamayacağını anlıyorsundur sanırım.. ama bu adamın seni görebilme konusunda ufacık umudu varda, çocuk gibi sevinir, ayakları yerden kesilir.. azıcık gülesin diye, bunun on katı bir armağan verebilirim sana..

beş küçük mektubun var bende, ölesiye seviyorum onları, yalnız en sonuncu, hani şu üstünde ‘teşekkür ederim, volossik’ yazılı olan beni üzüyor, öbürlerinde birkaç cümle daha var, bunun için de onları yeğliyorum..

benim bu sersemce mektuplarım seni pek çok kızdırmıyor demek.. kızdırıyorlarsa bile kızma, en büyük sevincim onlar çünkü..

her yere seninle gidiyor, her yazdığımı seninle yazıyor, senin o yumuşacık adını söyleye söyleye uyuyorum ve bu hep böyle..

kuduz bir köpek tarafından ısırılmaktan korkmazsan, öperim seni..”

 

Senin ÇEN’in (Mayakovski..)

ya da Oscar Wilde,

ya da Cillon mahpusunun ta kendisi..’

 

‘parmaklıkları ardında –

zindanımsın, – bir deri bir kemik.. (bir deri bir kemik kalan benim, ama gerektiğinde, senin için palazlanırım..)

hep beni sev, beni düşün.. ‘çapraz gaga’yı öp benim yerime.. uslu durmasını söyle – bak, ben nasıl uslu oturuyorum..’

(Moskova, okuma hapishanesi,19.01.1923..)

“LİLİ BRİK’e MEKTUPLAR..” , VLADİMİR MAYAKOVSKİ, Çeviri : BERTAN ONARAN, DE Yayınevi,232 Sayfa, Ekim 1970..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘kapılar sizin kibiriniz bende olmayacak, yeryüzü üstünde adımlarımın sesini sonsuzlukların tecavüzüne tercih ediyorum..’ – antonin artaud

“hayır, intihar daha bir varsayımdır.. bütün gerçeklikten olduğu gibi intihardan da şüphe etmek hakkına sahip olduğumu öne sürüyorum.. şu anda ve yeni bir emre kadar korkunç bir biçimde şüphe etmek gerekiyor, yalnızca varoluşumun kendisinden değil- bunu herkes yapabilir- ama şeylerin, eylemlerin, gerçekliğin içsel sarsılmasından ve derin duyarlığından da.. düşünen ve sanki meteorik bir ipin duyarlılığıyla bağlı olmadığım hiçbir şeye inanmıyorum, oysa biraz fazla eksikliği içindeyim eylem halinde meteorların.. her insanın kurulmuş ve duyan varoluşu beni rahatsız ediyor, ve her çeşit gerçeklikten yürek vererek tiksiniyorum.. intihar yalnızca iyi düşünen insanların masalsı uzak bir fethidir, ama intihar durumunun kendisi benim için anlaşılmaz bir şeydir.. sinirleri zayıf olan birinin intiharının hiçbir gösteri değeri yoktur, ama bu, intiharını, maddesel koşulları, tansıklı devinime geçiş dakikasını iyi belirlemiş olan birin ruh halidir.. şeylerin ne olduğunu bilmiyorum, hiçbir çeşit insanın durumunu bilmiyorum, dünyaya ait hiçbir şey benim için, bende dönmüyor.. korkunç bir biçimde yaşamdan acı çekiyorum.. erişebileceğim hiçbir durum yok.. ve pek şüphesiz ki çoktan beri öldüm, daha önce intihar ettim.. yani intihar ettirildim demek istiyorum.. ama önce olan bir intihara ne dersiniz, bizi geriye döndüren bir intihara, geriye ama varoluşun öteki yanına, ölümün yanına değil.. bir tek böylesinin benim için değeri olur.. ölümün hevesini duymuyorum, olmamanın hevesini duyuyorum, hiçbir zaman düşmemiş olmanın bu budalalıklar, el çekmeler, vazgeçmeler ve kalın rastlantılar çukuruna – antonin artaud’nun benliği olan, ondan çok daha güçsüz.. bu gezgin sakatın benliği, ve kendisinin bile ve çoktan beri üstüne tükürmüş olduğu gölgesini arada sırada ileri süren, bu koltuk değnekli benlik, ve sürünen, bu güçlü benlik, olanaksız olan, ama yine de kendini gerçekliğin içinde bulan.. hiç kimse onun gibi kendi güçsüzlüğünü duymamıştır, insanlığın başlıca, özsel güçsüzlüğü olan.. yıkmak, var olmamak güçsüzlüğü..”

ANTONIN ARTAUD..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“insan yüzü boş bir güçtür, bir ölüm alanıdır..

hiçbir zaman gövdesine uygun düşmemiş, gövdeden ayrı bir şey diye işe başlamış bir biçimin devrimci isteğidir..

bundandır ki hâlâ şu saatte insan yüzünün çizgilerini olduğu gibi vermekte direnen bir ressama akademiktir diye kızmak saçmadır.. çünkü oldukları gibi bu çizgiler gösterdikleri ve belirttikleri biçimi daha bulamamışlardır – ve onun ilk taslağını çizmekten öte, sabahtan akşama kadar ve on bin düş arasında, hiç yorulmayan bir tutkusal titreşmenin eritme kabında gibi onu dövüp durmaktadırlar..

bu demektir ki insan yüzü daha doğru yüzünü bulmamıştır ve ressamın onu ona vermesi gerekmektedir.. ama bu demektir ki olduğu insan yüzü hâlâ kendini aramaktadır iki göz, bir burun, bir dudak ve iki kulak çukuruyla ki gözlerin çukurlarına uygun düşmektedir, yakın ölümün mahzenin dört deliği gibi..

insan yüzü bir çeşit sürekli ölüm taşımaktadır yüzünde

ressamın onu kurtarması gereken

kendi öz çizgilerini geri vererek..

çünkü bin yıldır ki insan yüzü konuşur ve soluk alır..

sanki daha ne olduğunu ve ne bildiğini söylemeye başlamamış gibi bir duyguya kapılıyoruz..

ve ben, ‘holbein’dan ‘ingres’e kadar sanat tarihinde bu insan yüzünü konuşturmayı başarmış bir ressam tanımıyorum.. ‘holbein’ ya da ‘ingres’in portreleri kalın duvarlıdır, göz kapaklarının tonoz kemerlerinin altına dayanan, ya da kulakların iki duvar deliğinin silindir biçimindeki tüneline giren eski ölümcül mimari konusunda hiçbir şey açıklamamaktadır..

bir tek ‘van gogh’ çıkarmasını bilmiştir bir insan kafasından, dağılmış bir kalbin atışının patlayıcı füzesi olan bir portreyi..

kendi kalbinin..”

ANTONIN ARTAUD..

‘SUÇ ORTAKLARI VE İŞKENCELER..’ , ANTONIN ARTAUD, Çeviri : AHMET SOYSAL, NİSAN Yayınları, 128 Sayfa, Ocak 1992..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘düşünen her kişi sabah kalkar kalkmaz kusmaktan alıkoyamaz kendisini..’ – thomas bernhard

“neredeyse beş yıl süren bir yargılama sonunda ‘hrant dink’ abimizle ilgili davada karar verildi.. kararın verilmesiyle birlikte tartışmalar, protestolar, kararı haklı bulmalar, karşı çıkmalar birbirine karıştı.. demeç veren verene..

bu süreçte şu da bir kez daha su yüzüne çıktı : yaklaşık on yıldır onlarca ‘ünlü davayı’ takip eden medyada hukuktan zerre kadar anlayan bir insan yok ve varsa da var olan hukuk danışmanları da zerre kadar yorumlama yeteneğinden yoksunlar..

laf kalabalığı yapıp duruyorlar, yok tck bilmem kaçıncı madde, yok cmk bilmem kaçıncı madde..

‘ne diyorsun adamım sen ya..’

‘ne vızıldayıp sayıklıyorsunuz günlerdir..’

hele geçen anlı şanlı bir haber kanalındaki tartışmaya gözüm takıldı, programın sunucusu ‘ağır abilerden erhan tuncel’in avukatı meslektaşıma ‘kararı temyiz edip etmeyeceklerini’ soruyor :

‘………….. edecek misiniz..’

‘evet edeceğim..’ diyor..

dediği anda da lafı ağzına tıkıyor programın sunucusu ve bangır bangır bağırmaya başlıyor:

‘evet, evet sayın seyirciler erhan tuncel’in avukatı bile kararı temyiz edecek..’

ekranın alt köşesine hemen ‘son dakika’ yazısı giriliyor ‘flaş flaş flaş : ‘erhan tuncel’in avukatı bile kararı temyiz edecek..’

lan bir dur, adamı dinle, sözünü bitirsin, ayıp yahu, adam kararın neresini temyiz edecek bir dinle..

müvekkili cinayetten, örgütten beraat etti diye temyiz eder mi kararı.. bu kadar zekadan yoksun musun sen ey cahil spiker bozuntusu..

müvekkili başka bir olaydan, yıllar önceki hamburgerci bombalamasından on yıl yemiş, tabi ki onu temyiz edecek..

müvekkilinin yararına olan bir kararı temyiz etmek hangi akla mantığa sığar.. meslektaşımız gülümseyerek bekliyor, dakikalar sonra konuşma fırsatı verilince ‘ben beraati temyiz etmeyeceğim ki’ diyor..

spiker bozuluyor hemen çünkü az önce yarattığı heyecan dalgasının balonu suratında patlıyor beş dakika geçmeden..

işte böyle bir ortam var ülkemizde.. bu cinnet ortamında da akıl sağlığımızı korumalıyız öncelikle..    

neyse davaya gelelim yine.. o kadar tartışmaya, gürültü yapmaya ne gerek var ki.. her şey ayan beyan ortada değil mi..

devletin sevmediği vatandaşlarından birisi katledilmiş, katledenlere göstermelik cezalar ödül gibi dağıtılmış.. e daha ne istiyoruz ki.. adalet sağlanmış işte, allah razı olsun yüce devletimizden deyip susmamız gerekiyor..

parkta oturup çekirdek çitleyen gençlerden örgüt yaratan, aynı minibüste tesadüf yolculuk eden insanlardan örgüt yaratan, parasız eğitim istiyoruz diyen öğrencilerden örgüt yaratan, tutuklu ziyaretine giden arkadaş grubundan örgüt yaratan, aynı fabrikada çalışıp da birbirini tanımayan ve hatta sendika üyesi bile olmayan ama hak aramak için bir araya gelen işçilerden örgüt yaratan, 4-c yasasına karşı eylem yapan işçilerden örgüt yaratan, henüz yayınlanmamış kitaptan örgüt yayını, yazarından da örgüt üyesi yaratan, okulda saldırıya uğrayıp güvenlikleri için okulun kapısından beş kişi ya da on kişi topluca çıkmak isteyen öğrencilerden örgüt yaratan bu devlet değil mi.. on sekiz yaşındaki çocuğa küçüklüğünden beri takılan lakabı ‘kod adı’ yapan ve organize çeteden acımasızca tutuklayıp aylarca cezaevinde yatırıp okulundan edip sonra sırıtarak beraat veren bu devlet değil mi.. üç kişi kaldırımda yan yana yürü seni örgüt yaparlar.. ağzını açamazsın.. üç kişi akşama bira içelim diye sözleşin ‘hop değiş tonton’ sabaha varmadan örgüt olursun.. ha bira içmek için değil de adaçayı içelim akşama diye sözleşin devletin işine gelmezse yine örgüt yaparlar.. alkol olup olmamasında sıkıntı yok, sakın yanlış anlamayın.. sadece alkol kullananlar örgüt olmuyor, kullanmayanlar da aynen yaratılabilecek bir örgüte konu olabiliyorlar..

neyse gırgır yapmayı bırakayım diyeceğim fakat bu ortamda gırgır da yapılmadan akıl sağlığı korunmuyor ki..

kısacası örgüt bulmak ya da örgüt üyesi yapmak o kadar kolay ki bu ülkede.. ama nedense işte ‘hrant dink’ cinayetine gelince örgüt mörgüt ‘hayal’ oluyor..

bu olayda bir başka noktaya daha dikkatle bakmak gerekiyor : herkesin malumu son yılardaki meşhur politik davaların hepsinde herkesin bildiği bir ‘örgüt’ tespit edildi ve ülkemizin kanayan yarası onlarca siyasi faili meçhul cinayet dosyası tekrar açılarak bu örgüt davalarının dosyalarına eklendi..

ama ama ama sadece bir dava dosyası bu meşhur derin devlet örgütünün davasının dosyasına eklenmedi  : ‘hrant dink davası..’

daha hrant dink abimiz katledildiği ilk gün koşa koşa basına demeç vermeye giden görevli, görevsiz, emekli, faal onlarca siyasinin ve yetkilinin verdiği demeçlerde ortak nokta şuydu : ‘kesinlikle örgütlü bir iş değil, kahve köşelerinde pişpirik oynarken bir iki cahil gencin gaza gelip milliyetçi duygularının kabarmasıyla işlediği ferdi bir cinayet..’

hadi canım deme..  adamlar utanmadan sıkılmadan çıkıp günlerce bunu dikte ettiler insanların beynine..

bir yandan da ‘hrant dink’in yazdığı yazılardan cümleler yazının özünden koparılarak medyaya da servis edildi ki insanlar ‘ama o da tahrik etmiş canım’ desinler diye çalışmalar yapıp, dezenformasyon yürüttüler..

neredeyse hrant dink abimiz suçlu çıkarılmak üzereydi ki hala insan kalabilmiş yüzbinler hrant dink’in cenazesinde son kez ona eşlik edip yürüyünce, derin tezgahı çeviren pislikler ellerine yüzlerine bulaştırdıkları bu tezgahta biraz geri adım atıp seslerini bir süre kestiler..

yüzbinlerin yürüdüğü o yürüyüşten sonra dava süreci başladı, hrant’ın sevenleri yine her duruşmayı takipteydi..

ancak onlarca politik, siyasi veya örgütsel davayla ilgili haberler arasında basında hep geri plana atıldı hrant dink davası..

ve yukarıda da dediğim gibi onlarca siyasi cinayet, suikast davası derin devletin yapılanması olduğu iddia edilen davanın dosyasıyla birleştirilirken bu dava dosyası inatla ayrı tutuldu..

önce tetikçinin dosyası ayrılıp, çocuk mahkemesine gönderildi.. ona oradan şeker gibi, bir ceza çıktı..

sonra ‘büyük abilerine’ şeker gibi cezalar, tahliyeler çıktı..

ve dava bitirildi..

bayrak önünde çektirilen sırıtık salyalı pozlar da bile ayan beyan ortada olan örgüt ve örgüt desteği nedense yargılamada bulunamadı..

sonra ülke tarihinde olmayan şeyler olmaya başladı.. kararı veren mahkemenin üyeleri arasında medyada tartışmalar, sataşmalar, yorumlar başladı.. kararı veren mahkemenin başkanı bile verdiği kararı beğenmezken kamuoyundan bu kararı beğenmesini isteyen beyinsizler de yine ortaya çıkıp hönkürmeye başladılar..  ‘işte verdiler en yüksek cezaları, daha ne istiyorsunuz, örgüt olsa ne olur olmasa ne olur’ diyorlar günlerdir.. saklandıkları inlerinden birden fırlayıp konuşmaya başladılar aldıkları talimatları, tıpkı kurulmuş makineler gibi..  

öyle mi peki canım 5237 sayılı türk ceza kanunu ne diyor en az üç kişi kanunun suç saydığı fiilleri işlemek amacıyla bir yapılanmaya giderse örgüt sayılırlar diyor.. e peki burada nasıl örgüt yok.. şimdi iki tane beyinsiz kahvede kağıt oynarken ‘lan bu hrant çok konuşuyor, bunu sen bir koşu gidip indirip gelsen kağıt oynamaya sen gelince devam etsek’ demiş ve bunlardan birisi kalkıp istanbul’a gitmiş, yerini yurdunu bilmediği adamı bulmuş, takip etmiş ve kahpece arkasından yaklaşıp ensesinden vurarak öldürmüş öyle mi.. ülke tarihinin en büyük siyasi cinayetlerinden birisi işleniyor ve bu kadar basit öyle mi.. hiçbir istihbari ve lojistik çalışma yapmamışlar öyle mi.. sonra vuran pislik tetikçi saklanmış, yakalanmamış, elini kolunu sallaya sallaya ta samsun’a kadar gitmiş ve orada sırtı sıvazlanarak yakalanmış..

öyle mi..

bu kadar basit..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ha bir de olayın öncesi var : cinayet bağıra bağıra geliyorum demiş..

istihbarat raporları akmış durmuş devlete, fakat ortalarda dolanıp dolanıp, imzadan imzaya giden evraklardaki ihbarı hiç kimse görmemiş, duymamış.. derin bir sessizlikte kaybolmuş bu ihbarlar..

önce hrant dink abimiz, yaşadığı ilin valiliğine çağrılıp en üst yetkililerce ayağını denk alması konusunda uyarılmış, hukuk diliyle söylersek ‘tehdit’ edilmiş..

sonra da ayağını denk almayan hrant dink abimiz kahpece katledilmiş.. ama ama ama bu işi örgütlü bir yapı yapmamış.. ‘bireysel , münferit bir menfur saldırı..’ bu kadar basit işte.. zaten hepimiz biliyoruz ki ‘bireysel , münferit bir menfur saldırı..’ cümlesi bu ülkenin yazgısı.. ‘abdi ipekçiler, uğur mumcular, mehmet sincarlar, ahmet taner kışlalılar, musa anterler, doğan özler, turan dursunlar, cavit orhan tütengiller ve onlar gibi yüzlerce aydın, milletvekili, savcı, sanatçı katledilir ama hep aynı cümle hazırdır : ‘bireysel , münferit bir menfur saldırı..’     

devlete karşı en ufak bir hak arama amacıyla insanlar ses çıkarınca örgüt isimleri havada uçuşurken nedense bu devletin kimliğini ve pasaportunu taşıyan ermeni vatandaşı istanbul’un göbeğinde katledildiğinde örgüt bulunamıyor işte..

ülkemizde uygulamada ve öğretide benimsenen ve ilgili türk ceza kanununda tanımı yapılan yasadışı örgüt oluşturmak suçu ve yasadışı örgüt üyesi olma suçu eyleme geçmeden de hazırlık hareketlerinin de cezalandırıldığı bir ‘tehlike suçu’dur.. bu kapsama alınmasındaki amaç gelecekte işlenebilecek suçların önlenmesidir.. basit bir birleşme için bir araya gelme değil de toplum için tehlike yaratacak bir birleşmeyi cezalandırmak amaçlanır.. bu tip suçları basit bir birleşmeden ayıran unsurlar devamlılık, birden fazla suç için bir araya gelmektir.. ortada ortak bir niyet ve sayısı belirsiz sayıda eylem yapmaya yönelik ortak bir karar ve birlikte hareket etme kararlılığı olmalıdır.. bu kadar basit tariflerden sonra hukuk okumayan, bilmeyen bir insan bile ‘birlikte sayısız eylem yapan ve sürekli bir arada bulunup, ortak hareket eden hrant dink davası sanıklarının yapılanmasında örgütü açık seçik görür ve söyler..  ama beş yıllık bir yargılama sonucunda bu cinayette örgütsel yapılanma bulunamaması çok ilginç ve acı değil midir..

bu adamlar yaşadıkları ilde birçok olaya karışmış, hamburgerci bombalamış, adam dövmüş, tehdit etmiş, devletin ajanı olduğu söylenen ‘abilerden’ en jantisi sayısız rapor yollamış çalıştığı birimlere bu cinayet işlenecek diye ama raporları okuyup arşive atan herkes derin derin susmuş..

bu susuşta, görmezden gelme de bile ortak bir amaç, bir örgüt yok mu.. burada bile bir yapılanma yok mu..

var..

var..

var..

bayrak önünde sırt sıvazlanarak çekilen fotoğraflarda örgüt yok mu..

var..

var..

var..

ama hayır yokmuş be, ne yaparsın ey ‘bireysel , münferit bir menfur saldırı kurban adayı’ vatandaş..

insanlığınızla kalın..”

Crockett..